Turkish subtitles for clip: File:Aaron Swartz - The Network Transformation.webm

1
00:00:03,001 --> 00:00:08,012
Medyanın yapısını değişiyor olması, toplumları kontrol etmenin de değişmesi anlamına geliyor

2
00:00:08,012 --> 00:00:11,006
Yayın mekanizmasında her haber / bilgi istasyonunda bir kişi bulunur

3
00:00:11,006 --> 00:00:13,007
ve bu kişi hangi bilginin ve yayının insanlara yayılması gerektiğine karar verir.

4
00:00:13,007 --> 00:00:17,067
Interenet gibi herkesin bilgi kaynağı olabildiği bir ilişki ortamı olduğu zaman

5
00:00:17,068 --> 00:00:20,088
Artık bilgiye ulaşmak isteyen ile ne türlü bilgilerin yayılmasına karar veren ve engelleyen bir mekanizma artık yoktur

6
00:00:20,088 --> 00:00:22,004
Ve her bilgisayar artık bunu yapmaktadır.

7
00:00:22,004 --> 00:00:27,012
Evinize bir bilgisayar alıp onu bilgi yaymak için kullanırsanız / server gibi kullanırsanır, bu bilgisayar artık müzik ve filmleri insanlara yayabilme olasılığına ulaşmıştır.

8
00:00:27,012 --> 00:00:31,068
şuanda websiteleri, emailler ve sosyal medya, şuanda dünyanın en büyük bilgisayarları olan google bilgisayarları ile aynı işi yapabilirler.

9
00:00:31,068 --> 00:00:31,076
Temelde bu en büyük bilgisayar ile Iraktaki bilgi odaların /server odaları arasında neredeyse hiç bir fark yoktur.

10
00:00:31,076 --> 00:00:35,051
.

11
00:00:35,051 --> 00:00:38,003
evlerde bulunan bilgisayarlarda aynı özelliğe sahiptirler

12
00:00:38,003 --> 00:00:39,006
Eski tip yayın ve bilgi paylaşımında

13
00:00:39,006 --> 00:00:42,076
Sizler temelde ne kadar bilginin paylaşıması gerektiğine karar verildiğinden limitli bilgiye ulaşabiliyordunuz.

14
00:00:42,076 --> 00:00:46,043
En fazla 10 kanal insanlar ile paylaşılabiliyordu

15
00:00:46,043 --> 00:00:48,067
kablolu TVlerde 500 kadar kanal paylaşılıyordu.

16
00:00:48,067 --> 00:00:50,076
Internette is herkes bir kanala sahiptir

17
00:00:50,076 --> 00:00:53,008
Her kes bir blog / site / MYspace sayfalarına sahip olabilirler.

18
00:00:53,008 --> 00:00:55,048
herkesin artık kendi bilgilerini aktarabilir ve kendini ifade edebilir

19
00:00:55,048 --> 00:00:57,072
ve şuanda gördüğümüz artık kavadan gelen TV sinyallerinin soru olmaktan çıkmasıdır

20
00:00:57,072 --> 00:00:59,028
soru olmaktan çıkmasıdır

21
00:00:59,027 --> 00:01:00,083
Şuanda asıl soru bu bilgileri ve paylaşımları

22
00:01:00,084 --> 00:01:02,008
kimin kontrol edeceğidir

23
00:01:02,008 --> 00:01:05,043
Şu anda gücü merkezleştiren google gibi siteleri görmeye başladık

24
00:01:05,043 --> 00:01:08,006
Bu siteler bizlere "Kapı Tutucular" nereye gitmemiz konusunda yönlendirmeye başladılar

25
00:01:08,006 --> 00:01:11,006
İnsanların sizlere sunduğu haberleri ve bilgileri yönlendirebiliyorlar.

26
00:01:11,006 --> 00:01:15,028
bu sadece bazı insanların konuşma hakları olmadıkları anlamına geliyor

27
00:01:15,028 --> 00:01:16,068
şuanda internet sayesinde artık herkes konuşma lisansına sahip,

28
00:01:16,067 --> 00:01:19,003
Şuanda asıl soru kimin duyulacağı ile ilgili.

29
00:01:19,004 --> 00:01:22,068
En büyük sorulardan birisi, çok fazla bilgisini ve tecrübesini paylaşmak insan ortaya çıktı.

30
00:01:22,067 --> 00:01:24,003
Şuanda bunlardan hangisinin iyi olduğunu nasıl bulacaksınız?

31
00:01:24,004 --> 00:01:27,036
Eski tip medya sistemi olan CNNnin gittiği yoldan mı gideceğiz.

32
00:01:27,036 --> 00:01:29,028
Bir kaç insana büyük anlamlar yükleyip, tüm insanları onlara mı odaklatacağız

33
00:01:29,028 --> 00:01:30,028
ve onlar ne derse onu mu dinleyeceğiz

34
00:01:30,028 --> 00:01:32,002
veya iherkesin sesini duyurabildiği daha demokratik olan

35
00:01:32,001 --> 00:01:35,048
internet gibi birşey ile mi yolumuza devam edeceğiz.

36
00:01:35,048 --> 00:01:38,043
Şuanda bir çok teknoloji adı işbirliği yapan filtreleme olan

37
00:01:38,043 --> 00:01:40,007
çok ilgiç bir teknoloji bunu sağlamaktadır.

38
00:01:40,007 --> 00:01:43,067
herkesin kendi fikrini ve neyi sevip sevmediğini gösterdikten sonra buna göre ayırt ederek

39
00:01:43,067 --> 00:01:47,043
bilgisayarlar seni otomatik olarak aynı önceliklere sahip olabileceğin diğer insanlara yönlendirmektedir

40
00:01:47,043 --> 00:01:50,075
senin daha önce hiç bilmediğin bir şeyi sırf sevdiğin takip ettiğin insanlar seviyor diye tavsiye edebilmektedir.

41
00:01:50,075 --> 00:01:52,083
Aynı sistem Amazonda veya diğer alışveriş sitelerinde de vardır

42
00:01:52,084 --> 00:01:55,016
sana senin aldığın kitabı aldığında, bu kitabı alanlar şu kitabı da satın aldı diyerek otomatik olarak tavsiye etmektedir.

43
00:01:55,016 --> 00:01:58,000
insanlar bu tavsiyeleri sadece kitaplarda değil

44
00:01:58,000 --> 00:02:01,012
bloglar, websiteleri, yeni hikayelerde de tüm internet dünyasında denemektedirler.

45
00:02:01,012 --> 00:02:04,004
Onlar şimdiye kadar hiç duymadığınız ve görmediğiniz şeyleri de

46
00:02:04,004 --> 00:02:06,002
sizin önünüze getirmektedirler.

47
00:02:06,001 --> 00:02:08,003
Büyük medya kuruluşlar büyük paradox ve çelişkidedirler,

48
00:02:08,003 --> 00:02:10,036
çünkü çok fazla sayıda dinleyiciye ulaşmak arzusundadırlar

49
00:02:10,036 --> 00:02:12,075
aynı zamanda da herkesin bireysel olduğu konusunda insanları ikna etmeye uğraşmaktadırlar.

50
00:02:12,075 --> 00:02:15,036
Şuanda tüm reklamlarda sürekli olarak

51
00:02:15,036 --> 00:02:17,006
"para harcatma ve bu kot pantolonu satın almalısın" trendi mevcuttur, değil mi?

52
00:02:17,006 --> 00:02:20,027
Çünkü o sırada 4 milyon insan o probramı izliyordur,

53
00:02:20,027 --> 00:02:24,000
Bu 4 milyon kişi ile trendi kontrol edemezsiniz.

54
00:02:24,000 --> 00:02:27,003
Şuanda internet aslında bu niş şeyleri gerçeklendiriyor

55
00:02:27,003 --> 00:02:29,003
eski tip medya bu işten çok fazla korkmuş durumda

56
00:02:29,003 --> 00:02:33,048
artık binlerce insanları kontrol edebildiğiniz ve sizin olan bir topluluk artık yok

57
00:02:33,048 --> 00:02:36,027
artık çok fazla teoriden öte, bunu internetten yapabilirsiniz.

58
00:02:36,027 --> 00:02:40,055
Ve biz artık bu gelişmelerin büyük tekel güçlerin, güçlerini kaybettiklerini görmeye başladık

59
00:02:40,056 --> 00:02:42,048
ve bu gücün küçük gruplara kaymaya başladığını görmeye başladık.

60
00:02:42,048 --> 00:02:47,027
Bu sistemde bazı temel konulardan olan ekonomik olarak bu insanların nasıl gelir elde edeceğidir.

61
00:02:47,027 --> 00:02:50,051
bu durumda bu küçük websitesi, blog sahipleri para kazanacaklar ve hayatta kalacaklardır

62
00:02:50,051 --> 00:02:53,006
araştırmaca gazetecinin yaptığı gibi

63
00:02:53,006 --> 00:02:55,092
çünkü burada çok büyük reklam kaynağı vardır.

64
00:02:55,092 --> 00:02:59,088
Burada insan bulmak sorusu olduğunu biliyoruz, ben ilgilendiğim insanları nasıl bulacağım

65
00:02:59,087 --> 00:03:02,007
ve sözüne değer verilebilen ve güvenli insaları

66
00:03:02,008 --> 00:03:04,072
ve tüm bunlar için yeni teknolojiler mevcuttur

67
00:03:04,072 --> 00:03:06,068
insalar farklı ve çeşitli şeyleri denemektedirler

68
00:03:06,068 --> 00:03:08,028
tüm bunlar internet hakkında farklı şeyler söylemektedirler

69
00:03:08,027 --> 00:03:12,003
bu konuda hale deneylemeler devam etmektedir, şuanda herkes bir websitesi veya blog başlatabilmektedir

70
00:03:12,003 --> 00:03:15,067
bunlar yeni teknolojiler ve bu tip sorunları çözmek için çalışmaktadır.

71
00:03:15,068 --> 00:03:18,068
Şuanda para kazanma ile ilgili çok farklı modeller mevcuttur.

72
00:03:18,068 --> 00:03:23,044
gelirmodeli ile ilgili çok fazla tavsiye olduğu gibi hangisinin en iyi çalışağı ile ilgili yorumlar vardır

73
00:03:23,044 --> 00:03:25,008
biz bunların hepsini denemeli ve hangisinin çalışmadığını denemeli ve görmeliyiz

74
00:03:25,008 --> 00:03:27,088
Meselsa bazı çok ilginç gelir modeli:

75
00:03:27,087 --> 00:03:30,006
Tabiki standart reklam modeli

76
00:03:30,006 --> 00:03:35,008
büyük reklam verren firmalara gidip onlara TV yerine size reklam vermelerine ikna etme

77
00:03:35,008 --> 00:03:36,004
sayfanızı böylece yayında tutabilirsiniz

78
00:03:36,003 --> 00:03:40,000
ama daha ilginç olanı niş / özel gruplara odaklanmak

79
00:03:40,000 --> 00:03:45,012
Büyük IBM/FORD gibi firmalara gitmektense ve onların sitenizden banner ve reklam yeri satın almasını sağlamaktansa

80
00:03:45,012 --> 00:03:47,068
direk olarak sizi okuyan insanlara gidebilirsiniz

81
00:03:47,068 --> 00:03:50,076
eğer design ile ilgili bir websitesi ve blog'unuz var ise , dizayn firmalarına gidebilirsiniz

82
00:03:50,075 --> 00:03:53,087
eğer politik bir blogunuz var ise, politikacılara gidebilirsiniz

83
00:03:53,087 --> 00:03:58,003
Çok dar ama konunuz ile ilgilenen insalara gidebilirsiniz

84
00:03:58,003 --> 00:04:01,075
bu bir izleyici tabanlı reklam verenlerdir ve çok severler

85
00:04:01,075 --> 00:04:04,067
diğer mümkün olan okuyucularınıza gidip onlardan yardım ve gelir isteyebilirsiniz

86
00:04:04,068 --> 00:04:07,072
bir blog gördünüz, NEW HAMSPSHIRE (Amerikada bir şehir) 'e Amerkian politik kongresine

87
00:04:07,072 --> 00:04:10,044
gitmek için bütçe yaratmaya çalışıyorum diyen

88
00:04:10,044 --> 00:04:12,000
beni destekler misiniz (Maddi Olarak)?

89
00:04:12,000 --> 00:04:13,003
ve sizin takipçileriniz, okuyucularınız size para dökeceklerdir

90
00:04:13,003 --> 00:04:16,072
bu tip yazarlar site sahipleri, temelden insanlar / takipçileri ile çok güçlü bağları vardır.

91
00:04:16,072 --> 00:04:17,007
kişiler yazılarından dolayı bir bağlantı

92
00:04:17,007 --> 00:04:21,000
insanlar / takipçileri onu desteklemek için para harcamaya hazırdırlar!

93
00:04:21,000 --> 00:04:23,088
Diğeri ise bu işi gönüllü olarka yapmaktır

94
00:04:23,088 --> 00:04:27,004
tek günlük bilgisini aktaracak bir günlük işi olan insanlar mevcuttur

95
00:04:27,004 --> 00:04:30,036
boş zamanlarında bilgilerini aktarmak için konuşmaktan hoşanan insanlar vardır

96
00:04:30,036 --> 00:04:31,043
ve bunu internette yaymaktan hoşlanan insanlar

97
00:04:31,043 --> 00:04:34,000
veya okuyucuları var olan, sitelerini okuyan ve destek olan insanlar

98
00:04:34,000 --> 00:04:36,067
ve bu çok heyecanlandırıcı bir gelir kaynağıdır.

99
00:04:36,067 --> 00:04:39,003
Benim düşünce çok fazla ilginç deneylerin olduğu yönündedir,

100
00:04:39,004 --> 00:04:41,000
insanlar çok fazla değişik yolu deniyorlar

101
00:04:41,000 --> 00:04:48,005
Büyük bir hatalardan birisi TVlerde değil mi, sadece tek bir ilgi çeken noktaya odaklanmaktadırlar

102
00:04:48,005 --> 00:04:52,035
sadece reklam ve ne kadar çok insanın ilgisinin çekileceği üzerine kurulmuş bir sistem

103
00:04:52,036 --> 00:04:56,028
reklam vericiler ne kadar ilginç veya ilgi uyandırdığına bakmadan reklam veriyorlardı

104
00:04:56,028 --> 00:04:58,016
veya izleyicilerin gerçekten programa önem verip vermediklerini bilmeden

105
00:04:58,016 --> 00:05:01,092
bu genelde çok fazla insanın izlediği fakat sıkıcılığı çok fazla kişi taradından da kabul edilen şekilde son buluyordu

106
00:05:01,091 --> 00:05:04,003
çünkü reklam vericilerin istedikleri

107
00:05:04,004 --> 00:05:06,016
çok fazla insanın izlediği programlardı

108
00:05:06,016 --> 00:05:08,028
aslında normal market ekonomisinin olduğu ortamda olan şey

109
00:05:08,028 --> 00:05:10,036
eğer birşeyi çok fazla istiyorsan çok para ödersin

110
00:05:10,036 --> 00:05:12,028
bunu TV ile yapmak imkansızdır

111
00:05:12,028 --> 00:05:15,004
Bu durumda yayınlar ile ilgili çok ilginç olan kısım, çok fazla sevilen şey

112
00:05:15,004 --> 00:05:17,004
diğer insanların bir şeyi ne kadar sevdiği ile ilgilidir

113
00:05:17,004 --> 00:05:19,024
dışarıda  çok fazla Show var

114
00:05:19,024 --> 00:05:20,002
çok fazla kibar olan showlardır bunlar

115
00:05:20,002 --> 00:05:22,000
sonuçta ne olur, bu megahit çok izlenen programlar LOST veya

116
00:05:22,000 --> 00:05:27,000
Yetenek Sizsiniz gibi programlar, herkesin hakkında konuştuğu programlar

117
00:05:27,000 --> 00:05:30,012
bu programları izlemek zorundasınız yoksa insanların hep beraber yaptıkları olaylardan uzak kalmış olursunuz

118
00:05:30,012 --> 00:05:33,055
bunu üzerine sosyal faktörlerden olan

119
00:05:33,055 --> 00:05:35,067
bu temel olan zengin daha zengin olur süreci

120
00:05:35,067 --> 00:05:40,036
sadece bir şey, bir program çok ünlü olur ve büyük çıkış yapar çünkü herkes aynı şeyi yapmayı başlar

121
00:05:40,036 --> 00:05:43,072
Internetin bu durumda en güzel yanı insanlara çok fazla çeşit sunmaktadır

122
00:05:43,072 --> 00:05:48,000
niş çok özel konular ve ürünler bile dikkat ve ilgi çekebilirler

123
00:05:48,000 --> 00:05:50,076
Böylece rakamlar konuşur ve bu matematiksel olarak kanıtlanmış bir gerçeklemdir.

124
00:05:50,076 --> 00:05:54,068
Sen belirli bir oranda insanın ilgisini, senin odaklandığın konuda çekersen

125
00:05:54,067 --> 00:05:58,067
ve eğer diğer insanlarda bunu severler ise sen bu durumda başarılı veya başarısız olarak sonuçlarına ulaşırsın

126
00:05:58,067 --> 00:06:01,072
eğer bir birine eşit ve aynı kalitede sunulmuş iki konun var ise

127
00:06:01,072 --> 00:06:04,067
birisi diğerinden biraz daha fazla insan tarafından bile takip ediliyor olsa

128
00:06:04,067 --> 00:06:06,012
sen doğal olarak daha fazla ilgi

129
00:06:06,012 --> 00:06:08,004
çekene biraz daha fazla şans olduğu için gideceksindir

130
00:06:08,004 --> 00:06:09,076
ve herkes aynısını yapmaya başlayacaktır

131
00:06:09,076 --> 00:06:11,016
ve en sonunda aniden bir Harry Potter'ın olacaktır

132
00:06:11,016 --> 00:06:14,088
Bu kitabın ve filmin aniden bu kadar ünlü olmasının sebebi de budur.

133
00:06:14,088 --> 00:06:18,012
Hiç bir şekilde diğer binlerce kitaptan daha iyi yazıldığı ile ilgisi yoktur

134
00:06:18,012 --> 00:06:21,000
çok basit olarak herkes bu kitabı okumaya yönelince bu durum oluşmuştur.

135
00:06:21,000 --> 00:06:23,007
Bazı şeyleri internete koymak da aynı temeldedir

136
00:06:23,007 --> 00:06:27,003
sen hala arkadaşlarının ne sevdiği ile ilgilenmek durumundasın, sen hala insanların hakkında konuştuğu şeyi okumak istersin

137
00:06:27,004 --> 00:06:30,076
hala populer olanı yapmak istersin çünkü diğer insanların bu konuya odaklanmasının geçerli bir nedeni olduğunu düşünürsün

138
00:06:30,076 --> 00:06:34,002
ve belki sen de bu konuda konuşmak istersin, bu topluluğa ait olmak istesin

139
00:06:34,002 --> 00:06:37,024
sebebi ne olursa olsun, sen diğer insanların ne düşündüğünü önemsedikçe

140
00:06:37,024 --> 00:06:38,007
konular ve internette yayımlanan herşey de aynı şekilde hit olan ve olmayanlar olarak sonuçlanacaktır.

141
00:06:38,007 --> 00:06:39,003
Sen sadece insanların sevdikleri şeye odaklanırsın,

142
00:06:39,004 --> 00:06:41,068
bu sosyan bir belirleyicidir

143
00:06:41,067 --> 00:06:45,007
herkes Yetenek Sizsinizi izliyor ise, bu programın ne kadar kaliteli olduğu önemli değildir

144
00:06:45,007 --> 00:06:49,048
Demeye çalıştığım yüksek miktarda insan bu programı izlediğinden, ama bunu izleyip, bu konuda konuşmaya başladıklarında

145
00:06:49,048 --> 00:06:54,002
Biliriz ki çok kısa süre sonunda Megahit olur ve bunun hiç bir sebebi olmaz,

146
00:06:54,002 --> 00:06:56,007
evet doğru, çünkü sadece sosyal bir fenomen ve çok izlenen olmuştur

147
00:06:56,007 --> 00:07:00,005
ve TV nin yaptığı, diğer tüm showları yok etmesidir

148
00:07:00,005 --> 00:07:03,003
insanları bu megahit durumunu kontrol etmek isteselerde kimin megahit olduğu konusunda ilgilenmezler

149
00:07:03,004 --> 00:07:06,068
tüm paralarını bu ucuza üretilmiş showlara aktarırlar

150
00:07:06,067 --> 00:07:08,072
bu konuda hit olma durumunda kaçamazsınız, değil mi?

151
00:07:08,072 --> 00:07:11,004
insanlar çok basit olarak arkadaşları ne yapıyorlarsa onu yapmak isterler

152
00:07:11,004 --> 00:07:15,052
bu konu doğrudur, faka tüm dünya dışarıda durmaktadır,

153
00:07:15,052 --> 00:07:19,000
çok fazla insan diğer insanların dikkate aldıklarını kesinlikle dikkate alıp onların yaptıkalrını yapacaklarıdır

154
00:07:19,000 --> 00:07:22,004
Herkesin kendine has ilgisi vardır, herkesi heyecanlandıran ve harekete geçiren farklı konular vardır

155
00:07:22,004 --> 00:07:25,072
ve internet bu ilgi alanları ile ilgili yapmaya izin vermektedir

156
00:07:25,072 --> 00:07:29,007
bu konuda daha fazla işin içinde olmak için sizin ile ilgili aynı şeyleri düşünen insanlara bulmak gereklidir

157
00:07:29,007 --> 00:07:33,024
Wikipedia hakkında çok önemli olan durum sadece içindeki makaleler değildir.

158
00:07:33,024 --> 00:07:36,002
Biliyorsunuz 100lerce veya binlerce çok popüler konu vardır

159
00:07:36,002 --> 00:07:39,028
dünyada hiç bilinmeyen bir konuyu alıp onun ile ilgili bir makale veya yazı bulabilirsiniz

160
00:07:39,028 --> 00:07:43,004
Çünkü herhangi birşey ile ilgilinen dünyanın farklı yerinde bir kişi daha mevcuttur

161
00:07:43,004 --> 00:07:46,006
işte bunu ne radyo ne de Televizyonlar sağlamamaktadırlar

162
00:07:46,005 --> 00:07:50,007
Interner bir şekilde farklı insanlarınilgisini çeken şeye odaklanmanızı ve o konuda

163
00:07:50,007 --> 00:07:52,048
bilgi almanızı sağlar

164
00:07:52,048 --> 00:07:56,004
Sadeec bilgi değil ek olarak internet o bilgi ile ilgili zamansal olarak da gerilere gitmenizi sağlayacaktır

165
00:07:56,004 --> 00:07:58,052
Çok eskilere gidip artık kapatılmış ve dinlenmeyen izlenmeyen bilgilere bile ulaşabilirsiniz

166
00:07:58,052 --> 00:08:00,084
tüm silinmiş makalelere bile ulaşabilirsiniz

167
00:08:00,084 --> 00:08:04,004
tüm bu güçlenmiş boğucu kültürde silinmiş bilgilere bile ulaşabilirsiniz

168
00:08:04,004 --> 00:08:05,048
bu bilgiler internette mevcuttur

169
00:08:05,048 --> 00:08:09,067
70lerden 80 lerden kalan müzikleri youtube dan izleyebilirsiniz, bunları başka hiçbir yerde bulamaz ve dinleyemezsiniz

170
00:08:09,067 --> 00:08:11,048
bunu sebestçe izleyebilir ve dinleyebilirsiniz

171
00:08:11,048 --> 00:08:13,067
Bence, hitlerin gücünü azaltmanın

172
00:08:13,067 --> 00:08:16,072
aşağıda kalmış şeyleri yukarı çıkarmak ve bunları daha eşitlikçi bir zemine getirmek

173
00:08:16,072 --> 00:08:18,007
bizim için çabalanması gereken bir konudur

174
00:08:18,007 --> 00:08:21,007
bu çok zordur ve çok fazla da mümkün olmayabilir

175
00:08:21,007 --> 00:08:24,007
bu konuda ümitlenmek ve bunun için çabalamalıyız

176
00:08:24,007 --> 00:08:26,072
bunun anlamı şudur

177
00:08:26,072 --> 00:08:31,002
hit verilen ve hitleşen çoğu şeyi silip atmalıyız

178
00:08:31,002 --> 00:08:34,004
çünkü bunu diğer insanlar sevdi diye yapmıştın

179
00:08:34,004 --> 00:08:37,052
Websitesi izlemek ve ve bir sistemi programlamak çok heyecanlandırıcıdır

180
00:08:37,052 --> 00:08:39,087
ve bu çok polüler olan şeylerin çok fazla azaltılması çok önemlidir

181
00:08:39,087 --> 00:08:43,011
bu hit konular sistemi daha az demokratik ve daha az eşitlikçi yapmaktadır

182
00:08:43,011 --> 00:08:48,027
Sürekli olarak haklarını isteyerek, deneyerek ve dipteki şeyleri yukarı çekerek

183
00:08:48,028 --> 00:08:51,043
tüm insanlara eşit şans vermek çok önemlidir.

184
00:08:51,043 --> 00:08:53,072
bunu yatığımızda belki bu hitlerden kurtulamayız,

185
00:08:53,072 --> 00:08:55,067
Ama bu daha az hit almış konuları destekleyerek onların bazı problemlerine çözüm bulabilirsin

186
00:08:55,067 --> 00:08:59,004
Demeya çalıştığım, bilgi kaynaklandırması belirsiz konuları bulup onları inşa etmektir

187
00:08:59,004 --> 00:09:01,087
bu konuları bulmak çok zordur çünkü populer değildirler.

188
00:09:01,087 --> 00:09:03,091
Bu tavsiye programlarını biliyorsunuzdur,

189
00:09:03,091 --> 00:09:06,091
bu programlar daha az populer konuları yukarı çekebilirler

190
00:09:06,091 --> 00:09:10,000
Mesela Wikipedia da ki herhangi bir konuyu rast gele okuma butonu çok önemlidir

191
00:09:10,000 --> 00:09:13,024
Her sabah uyandığınızda bir tane rast gele bir konu okuyabilirsiniz

192
00:09:13,024 --> 00:09:17,008
Bu konu hakkında hiç bilmediğin duymadığın bir Wikipedia konusu olabilir.

193
00:09:17,008 --> 99:59:59,000
ve sen, kesinlikle hiç ama hiç bilmediğin rast gele bir konu wikipediada kesinlikle vardır.