Category:Skepticism
Jump to navigation
Jump to search
See also category: Scientific skepticism.English: Contemporary skepticism (or scepticism) is loosely used to denote any questioning attitude, or some degree of doubt regarding claims that are elsewhere taken for granted.
| Skepticism |
|---|
|
العربية: الشكوكية أو مذهب الشك هي مذهب يقول بأن المعرفة الحقيقية في حقل معين هي معرفة غير محققة أو مؤكدة. الكلمة المقابلة باللغة الإغريقية هي: σκέπτομαι (سكيبتوماي) وتعني الفحص والتفكر.
Български: Скептицизмът е течение във философията, отнасящо се критично към истинността на знанието и усещанията, както и към самата възможност за абсолютно вярно познание.
Brezhoneg: Un doktrin a brederouriezh kement hag un doare-ober eo an amgredoni, bet krouet gant Pirron.
Català: El corrent escèptic o escepticisme fou un corrent filosòfic iniciat per Pirró d'Elis (360 aC-270 aC). La primera forma d'escepticisme tradicionalment admesa fou el pirronisme. Els primers escèptics, apart d'escèptics o pirrònics, també rebien el nom menys habitual de zètics; aquest darrer terme significa "buscadors que busquen sense trobar res".
Čeština: Skepticismus (z řeckého slova skeptomai –„pochybuji“) je blízký agnosticismu a nihilismu. Skepticismus navazuje na učení sofistů. První skeptikové ukazovali na relativnost lidského poznání, na jeho formální nedokazatelnost a závislost na různých podmínkách. Běžně se užívá označení skeptik pro osoby, které:
Dansk: Skepticisme (af græsk σκεπτικόσ (skeptikós) afledt af verbet σκέπτομαι (sképtomai): skue, se sig om, overveje, betænke, undersøge etc.) betyder skepsis og er en metode eller retning indenfor videnskab og filosofi.
Deutsch: Skeptizismus ist ein moderner Begriff zur Bezeichnung der philosophischen Richtungen, die den Zweifel zum Prinzip des Denkens erheben und die Möglichkeit einer gesicherten, nachweisbaren Erkenntnis von Wirklichkeit und Wahrheit in Frage stellen oder prinzipiell ausschließen. Der Skeptizismus steht im Gegensatz zum Dogmatismus. Als Dogmatismus bezeichnen die Skeptiker abschätzig alle Richtungen, deren Vertreter behaupten, nachweislich richtige Aussagen über eine objektive Wirklichkeit machen zu können. Das Wort Skeptizismus ist von dem altgriechischen Begriff σκεπτικός skeptikós ("Skeptiker") abgeleitet, der von σκέψις sképsis ("Skepsis") abstammt; sképsis bedeutet "Prüfung, kritische Untersuchung".
Esperanto: Metodologia dubo, aŭ metodologia aŭ metoda skeptikismo, estis filozofia pensfluo naskiĝinta kontekste de la moderna empirismo empirismo, aparte kun Kartezio. La metodologia dubo distanĉiĝas el la skeptika dubo kiu estas «dubi por dubi», en kiu la dubo kultas sin mem pro la kompleta malestimo pri kogna kapacito de la homo. Distingiĝas ankaŭ el la dubo de la skeptikuloj de la antikva greka medio kiuj, fakte, dubis pri la mensa kapablo koni kion ajn, krom, sed kontraŭdire laŭ iuj, pri sia kogna kapablo dubi.
Español: El escepticismo es una corriente filosófica basada en la duda.
Eesti: Skeptitsism on filosoofiline seisukoht, mille kohaselt meil kas ei ole mingit teadmist või ei saa olla propositsionaalset teadmist kas mitte millegi kohta või mingis kindlas valdkonnas.
فارسی: شک گرایی ، یکی از مکاتب زیر مجموعه خردگرایی است.
Suomi: Skeptismi (; käytetään myös termejä skeptisismi, skeptisyys, skepsismi) on oppi jonka mukaan ihminen ei voi saavuttaa varmaa tietoa. Skeptismiin kuuluu selitettyjen ilmiöiden teorioiden paikkansapitävyyden kyseenalaistaminen ja epäily jotakin asiaa kohtaan. Skeptismi on oppi, jonka mukaan varma tieto ei ole ihmiselle saavutettavissa aistien rajallisuuden johdosta.
Français : Le scepticisme (du grec skeptikos, « qui examine ») est, au sens strict, une doctrine selon laquelle la pensée humaine ne peut se déterminer sur la possibilité de la découverte d'une vérité. Il ne s'agit pas de rejeter la recherche, mais au contraire de ne jamais l'interrompre en prétendant être parvenu à une vérité absolue. Son principal objectif n'est pas de nous faire éviter l'erreur, mais de nous faire parvenir à la quiétude (ataraxia), loin des conflits de dogmes et de la douleur que l'on peut ressentir lorsqu'on découvre de l'incohérence dans ses certitudes.
Galego: O escepticismo (do grego:Skeptomai examinar con detalle) é unha posición de dúbida ou incredulidade referida a un asunto en concreto ou ao coñecemento en xeral.
हिन्दी: जैसा श्री शिवादित्य ने सप्तपदार्थी नामक ग्रंथ में लिखा है (अनवधारण ज्ञान संशय:) संशय अनिश्चित ज्ञान या संदिग्ध अनुभव को कहते हैं। तर्कसंग्रह के अनुसार संशय वह ज्ञान है जिसमें एक ही पदार्थ अनेक विरोधी धर्मो या गुणों से युक्त प्रतीत होता है (एकस्मिन् धर्मिणी विरुद्धनानाधर्मवैशिष्ट्यावगाहिज्ञानं संशय:)। उदाहरणार्थ, जब हम अँधेरे में किसी दूरस्थ स्तंभ को देखकर निश्चित रूप से यह नहीं जान पाते कि वह स्तंभ है तो हमारा मन दोलायमान हो जाता है और हम उस एक को पदार्थ में स्तंभत्व एवं मनुष्यत्व दो विभिन्न धर्मों का आरोप करने लगते हैं। न तो हम निश्चयपूर्वक यह कह सकते हैं कि वह पदार्थ स्तंभ है और न यह कि वह मनुष्य है। मन की ऐसी ही विप्रतिपत्तियुक्त, द्विविधाग्रस्त, निश्चयरहित या विकल्पात्मक अवस्था को संशय कहा जाता है। यह अवस्था न केवल ज्ञानाभाव तथा (रज्जु के सर्प के) भ्रम या विपरीत ज्ञान (विपर्यय) से ही किंतु यथार्थ निश्चित्त ज्ञान से भी भिन्न होती है। अत: संशयवाद (Scepticism), नामक सिद्धांत के अनुसार निश्चित्त ज्ञान अथवा उसकी संभावना का निषेध किया जाता है। इस सिद्धांत को पूर्ण रूप से माननेवाले व्यक्तियों के विचारानुसार मानव को कभी भी और किसी भी प्रकार का वास्तविक या निश्चित ज्ञान नहीं हो सकता। संशयवादियों की राय में हमारे मस्तिष्क या मन की बनावट ही ऐसी है कि उसके द्वारा हम कभी भी संसार के या उसके पदार्थों के सही स्वरूप को अवगत कर सकने में समर्थ नहीं हो सकते।
Hrvatski: Skepticizam je trajao od 4. stoljeća pr. Kr. do 2. stoljeća pr. Kr.. Osnivač skepticizma je bio Piron iz Elide koji nema pisanih djela. Njegov sljedbenik je Rimljanin Sekst Empirik, koji je napisao djelo "Pironove postavke".
Magyar: A szkepticizmus (a görög „σκέπτεσθαι”, szkepteszthai szóból, melynek jelentése körbenézni, megfontolni) szó két dologra utalhat:
Interlingua: Traduction de un declaration in le jornal american SKEPTIC per Jan Årmann,
Bahasa Indonesia: Skeptisisme atau mempertanyakan, ketidakpercayaan (Yunani: 'σκέπτομαι' skeptomai, dalam penggunaan umumnya adalah untuk melihat sekitar, untuk mempertimbangkan; jika dilihat dari kata perbedaan ejaan kata) merujuk kepada:
Íslenska: Efahyggja er sú heimspekilega afstaða að maður ætti að fresta því að fella dóma eða að fullyrða um hvernig hlutirnir eru. Efahyggjumaður heldur því ekki fram að þekking sé ómöguleg (sem myndi fela í sér að fella dóm um möguleika þekkingar). Slík afstaða er skilgreind sem neikvætt viðhorf til þekkingar.
Italiano: Lo scetticismo metodologico (dubbio metodologico o metodico) è una corrente di pensiero filosofico nata nel contesto dell' empirismo moderno, in particolare con Cartesio. Il dubbio metodico differisce dal dubbio scettico che è un dubitare per dubitare e nel quale il dubbio è fine a sé stesso per la totale sfiducia nelle qualità dell'uomo. Gli scettici greci effettivamente dubitavano della possibilità di avere una conoscenza vera della realtà. Lo scetticismo metodologico si differenzia da questa corrente perché usa il dubbio solo come metodo per mettere alla prova le conoscenze che abbiamo. Esso funge da "prova del fuoco" e solo le conoscenze che sopravvivono a questa verifica possono essere considerate assolutamente vere. In questo modo lo strumento dello scetticismo metodologico non nega affatto la possibilità di conoscenza vera, come invece lo scetticismo greco. Lo scetticismo metodologico si può considerare erede del Rasoio di Ockham e precursore del falsificazionismo di Karl Popper. In Cartesio lo scetticismo metodologico si dimostra uno strumento razionalista per giudicare il valore della conoscenza empirica. Cartesio individua la fine del dubbio in ciò che è evidente. L'evidenza, infatti, è il primo punto del suo metodo gnoseologico.
日本語: 懐疑主義（かいぎしゅぎ、）とは、基本的原理・認識に対して、その普遍性・客観性を吟味し、根拠のないあらゆる ドクサ（独断）を排除しようとする主義である。懐疑論（かいぎろん）とも呼ばれる。これに対して、絶対的な明証性をもつとされる基本的原理（ドグマ）を根底におき、そこから世界の構造を明らかにしようとする立場を独断主義（独：Dogmatismus)ないし独断論という。懐疑主義ないし懐疑論は、古代から近世にかけて、真の認識をもたらさない破壊的な思想として論難されることが多かった。これは、懐疑主義が、懐疑の結果、普遍性・客観性のある新たな原理・認識が得られなかった場合、判断停止に陥り、不可知論と結びつき、伝統的形而上学の保持する神や存在の確かさをも疑うようになったためである。しかし近代以降は、自然科学の発展の思想的エネルギー源となったこともあり、肯定的に語られることが多い。
한국어: 회의주의(懷疑主義)는 회의론이라고도 불리며, 크게 철학적 회의주의와 종교적·과학적 회의주의로 나뉜다.
Latina: Scepticismus est modus philosophiae qui de rebus dubitat (Graece σκέπτομαι = fere id quod meditari, tentare). Scepticismus divisus est in duas partes: scepticismus universus, qui scientiam esse negat, et scepticismus loci regionis, qui partes epistemologiae peculiaris dubitat, ut scientiam e sensibus.
Nederlands: Scepticisme kan twee vormen aannemen:
Norsk bokmål: Skeptisisme (av gresk σκεπτικόσ (skeptikós) avledet av verbet σκέπτομαι (sképtomai): skue, se seg om, overveie, betenke, undersøke etc.) betyr skepsis som metode eller retning innenfor vitenskap og filosofi.
Polski: Sceptycyzm - pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie - postawę "sceptyka" (człowiek wątpiący, krytyczny, niedowierzający).
Português: O (derivado do verbo grego σκέπτομαι, transl. sképtomai, "olhar à distância", "examinar", "observar") é a doutrina que afirma que não se pode obter nenhuma certeza a respeito da verdade, o que implica numa condição intelectual de dúvida permanente e na admissão da incapacidade de compreensão de fenômenos metafísicos, religiosos ou mesmo da realidade. O termo originou-se a partir do nome comumente dado a uma corrente filosófica originada na Grécia Antiga.
Română: Scepticismul (din grecescul skeptios, căutător) este într-un sens general, doctrina filosofică potrivit căreia nu putem obţine o cunoaştere sigură despre cum sunt lucrurile în realitate. Denumirea de Scepticism este folosită şi pentru a desemna o şcoală din filosofia antică grecească. Scepticismul se opune dogmatismului.
Русский: Скептици́зм (от — рассматривающий, исследующий) — философское направление, выдвигающее сомнение в качестве принципа мышления, особенно сомнение в надёжности истины. Умеренный скептицизм ограничивается познанием фактов, проявляя сдержанность по отношению ко всем гипотезам и теориям. В обыденном смысле скептицизм — психологическое состояние неуверенности, сомнения в чем-либо, заставляющее воздерживаться от высказывания категорических суждений.
Srpskohrvatski / српскохрватски: Skepticizam je filozofska orijentacija u okviru helenističko-rimske filozofije. Njeno pojavljivanje vezano je uz filozofa Pirona i njegove bliže, ili kasnije, sledbenike kao što su Timon, Enesidem, Agripa, Sekst Empirik i drugi. Ovoj je misaonoj orijentaciji vrlo bliska filozofija tzv. Srednje akademije (osnivač Arkesilaj) i Novije akademije (osnivač Karnead).
Simple English: Skepticism or scepticism ( Greek skeptomai: to consider, to examine) refers to any view involving doubt.
Slovenčina: Skepticizmus alebo skepsa alebo skeptická škola je sklon alebo tendencia spochybňovať tvrdenia, platnosti, teoretické alebo praktické hodnoty. Je to filozofická koncepcia, ktorá pochybuje o možnosti poznania skutočnosti. Skepticizmus necháva posledné slovo pochybnostiam.
Shqip: Skepticizmi ( greq. skeptome = mendohem, shqyrtoj) lidhet me :
Српски / srpski: Скептицизам је филозофска оријентација у оквиру хеленистичко-римске филозофије. Њено појављивање везано је уз филозофа Пирона и његове ближе, или касније, следбенике као што су Тимон, Енесидем, Агрипа, Секст Емпирик и други. Овој је мисаоној оријентацији врло блиска филозофија тзв. Средње академије (оснивач Аркесилај) и Новије академије (оснивач Карнеад).
Svenska: Skepticism, scepticism, skeptiker, sceptiker från det grekiska ordet "skeptikoi" som betyder sökare eller frågare. Begreppet används på olika sätt inom filosofi, religion och vetenskap som inte ska blandas ihop med varandra.
தமிழ்: ஐயுறவியல் என்பது ஒரு விளக்கத்தை நம்பிக்கையால் அல்லது அதிகாரத்தால் ஏற்றுக்கொள்ளாமல் ஐயுறவு அல்லது சந்தேக கண்ணோட்டத்தோடு பாத்து, ஆதாரங்களைத் தேடும் முறைமையக் குறிக்கிறது. சில விடயங்களில் தெளிவான முடிவுகள் இல்லாவிட்டால் அது தொடர்பாக இறுதியான முடிவுகள் எட்டாமல், ஐயமுற்று தொடர்ந்து தேடுவது ஐயுறவியல் பண்பு ஆகும். ஐயுறவியல் மூடநம்பிக்கைகள், சமய நம்பிக்கைகள் தொடர்பாக கடுமையான விமர்சனங்களைக் முன்வைக்கிறது.
Türkçe: Septisizm (skeptisizm, şüphecilik veya kuşkuculuk olarak da adlandırılır) her tür bilgi savını kuşkuyla karşılayan, bunların temellerini, etkilerini ve kesinliklerini irdeleyen, ayrıca aklın kesin bir bilgi elde edemeyeceğini, hakikate erişilse dahi sürekli ve tam bir şüphe içinde kalınacağını, mutlak`a ulaşmanın mümkün olmadığını savunan felsefi görüştür. Septisizm felsefe tarihi açısından çok önemli bir yere sahiptir; zira felsefe tarihi boyunca yerleşik kanılar ve inançları sarsmış, felsefe, bilim ve özellikle din konusunda birçok anlayışın değişmesine ortam hazırlamıştır. Septisizm (şüphecilik) dogmatizmin (inakçılık) karşıtıdır.
Українська: У посвякденному використанні скептицизм ( давньогр. σκέπτομαι: замічати, зауважувати, розглядати) може означати наступне:
Oʻzbekcha / ўзбекча: Skeptitsizm ( yunoncha skeptomai - "qarash", "nazar solish") nisbatan yangi ma’lumotlardan shubhalanib fikrlash hamda shunday fikrlash usulini qo‘llovchi falsafiy oqimdir. Ilmiy skeptitsizm yangi gipotezalarga nisbatan tanqidiy fikr bildirishda namoyon bo‘ladi.
中文：'怀疑论（'），是一种认识论，是认识问题的一种态度，它拒绝对问题作随意的不够严格的定论，对事物的看法采取一种类于“中立”的立场，既怀疑“是”也怀疑“不是”。怀疑主义的反面是 迷信。
|
questioning attitude or doubt towards one or more items of putative knowledge or belief  Карнеад - древнегреческий философ, лидер школы академического скептицизма. Римская копия греческой статуи в Афинах | |||||
| Upload media | |||||
| Instance of |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Subclass of |
| ||||
| Has part(s) |
| ||||
| Said to be the same as | distrustfulness | ||||
| Partially coincident with |
| ||||
| |||||
 | |||||
Subcategories
This category has the following 11 subcategories, out of 11 total.