File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Houten masker van Barong Ket TMnr 1116-1a-1.jpg

Nederlands: Masker (onderdeel). De Barong is een soort naam, dat bijna altijd gevolgd wordt door de naam van een dier. Een Barong masker heeft een onderkaak met twee handvatten. Hierop is de kop van het dier met de bovenkaak.

Dit is een Barong Ket of Barong Keket masker. Het lijkt zeer op de Bhoma kop op Balinese tempels en het vertoont invloeden van een Chinese leeuwenmasker. Het masker wordt door twee mannen gedragen. Een heeft het daadwerkelijke masker zelf vast aan de twee handvatten en vormt het voorste gedeelte van het dier. De tweede danser vormt het achterlijf. De Barong Ket heeft vaak een baard gemaakt van mensenhaar en deze baard wordt beschouwd als het meest krachtige deel van het masker.

Een gewijde Barong Ket wordt met erg veel respect behandeld en wordt aangesproken met Banaspati Raja, Jero Gede of Bhatara Gede. Zelden met Barong.

De zetel van Banaspati Raja is in de bomen van begraafplaatsen. Als de incarnatie van Barong heeft hij een eigen schrijn in de tempel van de onderwereld. Daar krijgt hij offers, bv. tijdens de viering van Galungan.

Het masker wordt gesneden uit de Pule boom (Alstonia scholaris), die op begraafplaatsen groeit. Het hout wordt gereinigd, gewijd en leven in geblazen door een Brahmaanse priester dusend een pasupati ritueeel. Als het masker gerestaureerd moet worden, moet het eerst ontheiligd worden, zodat er aan gewerkt kan worden.

Banaspati Raja, Jero Gede of Bhatara Gede beschermen het dorp tegen kwade invloeden van dode zielen of van Bhuta Kala, die deze zielen overheerst als hun bewaker en koning. Als een dorp geteisterd wordt door bv. ziekte en dood, leidt de Pamangku het masker uit de tempel naar het dorp. Bewoners geven dan offers aan het masker en de Pamangku, die gewijd water heeft, maakt een soort medicijn door het gewijde water over de baard van de Barong Ket te laten stromen. Naast deze kracht, is de Barong ook de tegenhanger van de Rangda, de heerseres over de heksen. Barong is de vertegenwoordiging van de positieve witte magie van de rechterkant, terwijl de Rangda de negatieve zwarte magie van de linkerkant vertegenwoordigt. 0 Urs Ramseyer: Art and Culture of Bali, 1977 p. 189 - 190

De Barong maskers zijn de meest belangrijke maskers op Bali. De Barong is een beschermende (dieren) geest van het dorp, hetgeen teruggaat op pre-hindoeistische geloof. De belangrijkste barong is de Barong Ket. Mogelijk is het woord barong afgeleid van het Indonesische woord beruang, beer. De beer is niet inheems op Bali en dus mythologisch. De Barong wordt ingezet om de boze geesten (bhuta's en kala's) op te sporen en terug te sturen naar hun eigenlijke woonplaats, de rivier of de zee. De barong kan ook in een dansdrama optreden: de Japatuan, de Basur (lijkt op Calongarang) of de Kunti Sraya (ook wel de barong dans genoemd). Barong Ket, de Heer van de Jungle, is het symbool van de krachten van rechts, van witte magie en mannelijke kracht en het vervult de rol van geestenverdrijver. Plagen in een dorp kunnen verdreven worden door heilig water waar de baard van de Barong Ket in is gedoopt. De strijd tussen goed en kwaad wordt gesymboliseerd door de strijd tussen Barong Ket en Rangda, de heks en Godin van de Dood. Barong is niet alleen maar goed, hij heeft ook een donkere kant, die wordt getoond door zijn relatie met het kerkhof. Sommige Balinezen geloven dat hij een manifestatie is van Rangda. Het kwade kan niet vernietigd worden, daarom moet het onder controle gebracht worden en tevreden gesteld worden, door ceremonies, offers en hanengevechten.

Judy Slattum: Masks of Bali, spirits of an ancient drama; 1992, p. 96

Volgens de overlevering is het eerste Barong Ket masker gemaakt door de heerser van Singapadu, Cokorda Gde Api. Hij was een jonge houtsnijder die de opdracht kreeg om een masker te maken van Banaspati Raja, de heer van de jungle. Omdat Cokorda Gde Api niet wist hoe die er uit zag, ging hij mediteren en vroeg Siwa, de God van de tempel hoe hij het makser moest maken. Vervolgens verscheen een beeld in doorzichtige wolken dat als voorbeeld diende. Dit masker werd het prototype van de andere Barong Ket maskers. Balinezen geloven dat iedereen vier broers/zusters heeft bij de geboorte: Anggapati (het vruchtwater), Prajapati (het bloed), Banaspati (de navelstreng) en Banaspati Raja (de placenta); deze laatste is een aspect van Siwa en manifesteert zich in de Barong Ket; vandaar dat hij zo beschermend is voor de Balinese gemeenschap. De Barong Ket vertoont ook overeenkomst met de Bhoma, de krachtige beschermende masker dat in Balinese tempel poorten gebruikt wordt om ongewenste gasten weg te houden. Oorspronkelijk kwam de Bhome alleen voor op crematietorens. Bhoma was een door Siwa gecreeerde kracht, Kala Kirti Muka, die de demoon Raksasa Rahu te lijf moest gaan. Hierna gaf Siwa opdracht aan Kala Kirti Muka om zichzelf te vernietigen. Dat deed deze kracht, tot alleen zijn hoofd overbleef. Hiervan maakte Siwa de beschermende Bhoma kop in tempels. Judy Slattum: Masks of Bali, spirits of an ancient drama; 1992, p. 100 - 101

Als vertegenwoordiger van witte magie kan de Barong Ket veroveren, maar niet doden. Hij behoort tot de familie van demonen, hetgeen getoond wordt door zijn bolle ogen, zijn rode gelaatskleur en zijn grote tanden. Zijn baard is het meest krachtige deel, vooral als het gedoopt wordt met bronwater of gewijd water. Het gezichtsgedeelte van het masker wordt omgeven door een leren kroon, de sekar saji genaamd.

Judy Slattum: Masks of Bali, spirits of an ancient drama; 1992, p. 104. Houten masker van Barong Ket