Vietnamese subtitles for clip: File:¿Qué es Wikipedia?.ogv

1
00:00:04,250 --> 00:00:05,500
Chào các bạn!

2
00:00:05,650 --> 00:00:07,500
Tôi là Mariana và tôi muốn kể với các bạn về Wikipedia.

3
00:00:07,840 --> 00:00:09,500
Tôi dám chắc rằng bạn có nghe qua và từng dùng nó,

4
00:00:09,750 --> 00:00:12,000
nhưng, bạn có thật sự biết tất cả về nó không?...

5
00:00:12,000 --> 00:00:13,000
Và nó được làm ra như thế nào?

6
00:00:13,360 --> 00:00:16,050
Mặc dù trông nó có vẻ như là một bách khoa toàn thư kỳ lạ

7
00:00:16,300 --> 00:00:18,500
nó theo đuổi cùng một mục tiêu với những bách khoa toàn thư truyền thống:

8
00:00:18,750 --> 00:00:22,250
"Tập hợp tất cả kiến thức của con người theo một cách có hệ thống".

9
00:00:22,500 --> 00:00:25,800
Tuy nhiên, Wikipedia mang trong nó những khía cạnh khác biệt

10
00:00:25,700 --> 00:00:27,750
so với bách khoa toàn thư truyền thống.

11
00:00:27,610 --> 00:00:28,400
Ví dụ nhé:

12
00:00:28,400 --> 00:00:31,250
nó được phát triển bởi hàng nghìn tình nguyện viên

13
00:00:31,500 --> 00:00:35,500
nhằm mang đến kiến thức cho bất kỳ ai trên hành tinh này,

14
00:00:35,500 --> 00:00:36,600
viết bằng ngôn ngữ mà họ biết.

15
00:00:36,650 --> 00:00:37,840
Vậy tại sao nó làm được điều đó?

16
00:00:37,850 --> 00:00:41,500
Đâu là những nguyên tắc cấu thành và chỉ dẫn các thành viên Wikipedia (gọi là ''wikipedian'')?

17
00:00:41,750 --> 00:00:43,800
Đó là chủ đề của video này.

18
00:00:49,000 --> 00:00:52,800
Bất kỳ ai cũng có thể bổ sung và sửa chữa nội dung của Wikipedia

19
00:00:52,900 --> 00:00:55,800
nhưng ta phải thừa nhận nó vẫn là một bách khoa toàn thư.

20
00:00:55,800 --> 00:00:59,455
Vì vậy những nghiên cứu chưa ai biết đến hay những bản luận văn đều không được chấp nhận ở đấy.

21
00:00:59,455 --> 00:01:02,000
Bài viết phải truyền tải những ích lợi phổ quát,

22
00:01:02,000 --> 00:01:05,200
và tránh khai thác các thông tin phù phiếm.

23
00:01:05,200 --> 00:01:06,950
Đó là nguyên tắc đầu tiên,

24
00:01:06,950 --> 00:01:08,500
hoặc theo cách mà các ''wikipedian'' gọi nó:

25
00:01:08,500 --> 00:01:09,400
Cột trụ thứ nhất

26
00:01:09,400 --> 00:01:10,450
làm nền móng cho bách khoa toàn thư này.

27
00:01:13,100 --> 00:01:15,600
Nhiều tình nguyện viên viết nên bách khoa toàn thư này.

28
00:01:15,600 --> 00:01:18,200
Mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau,

29
00:01:18,200 --> 00:01:19,100
niềm tin khác nhau,

30
00:01:19,100 --> 00:01:20,450
ý tưởng khác nhau.

31
00:01:20,900 --> 00:01:24,900
Wikipedia không được dùng để bày tỏ quan điểm của bất kỳ cá nhân nào;

32
00:01:25,150 --> 00:01:28,650
nhưng nó sẽ cố gắng trang trải thông tin từ tất cả các quan điểm.

33
00:01:28,900 --> 00:01:31,250
Đó là lý do tại sao Cột trụ thứ hai

34
00:01:31,250 --> 00:01:33,250
được gọi là: Thái độ trung lập.

35
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
Cột trụ thứ ba chỉ ra rằng Wikipedia có nội dung mở.

36
00:01:38,400 --> 00:01:41,100
Nội dung luôn sẵn có để sử dụng, sửa đổi và phân phối với mọi mục đích,

37
00:01:41,350 --> 00:01:43,400
miễn là chúng được ghi rõ nguồn như một hình thức ghi công tác giả

38
00:01:43,400 --> 00:01:46,100
và vẫn được cấp dưới giấy phép "Creative Commons".

39
00:01:46,350 --> 00:01:49,600
Giấy phép của mỗi hình ảnh có khác nhau

40
00:01:49,850 --> 00:01:52,600
nhưng việc sao chép và tái sử dụng thì luôn được phép.

41
00:01:53,300 --> 00:01:56,300
Trong những trường hợp đó, việc đọc từng giấy phép đặc hữu là cần thiết

42
00:01:56,300 --> 00:01:58,500
để hiểu về các quyền tự do và nghĩa vụ có liên quan.

43
00:02:01,500 --> 00:02:04,300
Như vậy càng nhiều người tương tác thì càng phát sinh nhiều tranh chấp.

44
00:02:04,550 --> 00:02:08,650
Thế nên Cột trụ thứ tư yêu cầu mỗi người dùng phải tôn trọng lẫn nhau,

45
00:02:08,650 --> 00:02:10,200
và giữ thiện ý.

46
00:02:10,200 --> 00:02:13,900
Lòng khoan dung và lịch thiệp là nền tảng của dự án.

47
00:02:16,800 --> 00:02:19,500
Wikipedia không có những luật lệ cứng nhắc.

48
00:02:19,750 --> 00:02:21,250
Nghe có vẻ kỳ lạ,

49
00:02:20,800 --> 00:02:23,300
nhưng đó thật sự là Cột trụ thứ năm của bách khoa toàn thư này.

50
00:02:23,320 --> 00:02:27,000
Để tham gia, chỉ cần lòng thành

51
00:02:27,000 --> 00:02:30,200
và sự tôn trọng đối với những ''wikipedian'' là đủ.

52
00:02:30,450 --> 00:02:32,500
Mọi người đều có thể đóng góp một thứ gì đó.

53
00:02:32,750 --> 00:02:34,750
Một số người biên soạn những bài viết phức tạp

54
00:02:34,750 --> 00:02:37,300
trong khi số khác sửa những lỗi chính tả nhỏ.

55
00:02:37,300 --> 00:02:40,000
Bạn cũng có thể góp sức bằng cách viết mới, sửa thêm hay chỉnh lại bài viết.

56
00:02:41,000 --> 00:02:42,000
Mọi sửa đổi đều có thể hoàn tác,

57
00:02:42,000 --> 00:02:46,250
vì vậy nếu bạn gặp sai sót thì luôn luôn có thể phục hồi lại phiên bản trước đó.

58
00:02:46,300 --> 00:02:48,500
Hãy mạnh dạn lên! Hãy trở thành một ''wikipedian''!