Category:Sundials
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
English: A sundial is a device that measures time by the position of the Sun. In common designs such as the horizontal sundial, the sun casts a shadow from its style (also called its Gnomon, a thin rod or a sharp, straight edge) onto a flat surface marked with lines indicating the hours of the day. As the sun moves across the sky, the shadow-edge progressively aligns with different hour-lines on the plate. Such designs rely on the style being aligned with the axis of the Earth's rotation. Hence, if such a sundial is to tell the correct time, the style must point towards true north (not the north or south magnetic pole) and the style's angle with horizontal must equal the sundial's geographical latitude. (Note: in the Southern Hemisphere, the style must point true south, not true north.)
| Sundials |
|---|
|
Azərbaycanca: Qnomon ( yunanca γνώμων) Günəş saatı. Qnomonda ortadakı üçbucağın saldığı kölgə xüsusi şkalaya düşür və saat şkalada yazılan ədədə uyğun olur. Fərqli qnomon tipləri mövcud olsa da, onların hamısı günəşə əsaslandığından qnomon çox vaxt Günəş saatı adlanır.
Български: дясно
Bosanski: mini|250p|Sunčani sat
Català: Un rellotge de sol és un instrument que senyala les hores mitjançant les ombres d'una agulla clavada dins d'un quadrant on hi ha marcades les línies horàries. L'agulla sempre té la direcció paral·lela a l'eix de rotació terrestre, en canvi el quadrant pot adoptar diferents posicions, igualment com les línies horàries.
Corsu: A meridiana (o u miridianu) hè un anticu strumentu di misura di u tempu basatu nantu a pusizione di u Sole.
Dansk: Solur
Deutsch: Eine Sonnenuhr ist ein astronomisches Gerät, das den Stand der Sonne am Himmel im Wesentlichen zur Anzeige der Tageszeit nutzt. Dazu wird der Schatten eines punktförmigen Körpers (Nodus) oder die Schattenrichtung eines parallel zur Erdachse ausgerichteten Stabes (Polstab) auf einem Zifferblatt abgelesen. Die Lehre von den Sonnenuhren heißt Gnomonik.
Español: El reloj de sol es un instrumento usado desde tiempos muy remotos con el fin de medir el paso de las horas, minutos y segundos ( tiempo). En castellano se le denomina también cuadrante solar. Emplea la sombra arrojada por un gnomon o estilo sobre una superficie con una escala para indicar la posición del Sol en el movimiento diurno. Según la disposición del gnomon y de la forma de la escala se puede medir diferentes tipos de tiempo, siendo el más habitual el tiempo solar aparente. La ciencia encargada de elaborar teorías y reunir conocimiento sobre los relojes de sol se denomina nomónica.
Eesti: Päikesekell ehk gnoomon on kell millega mõõdetakse aega Päikese järgi ja ta näitab päikeseaega, mis vastab selle koha, kus kell asub tõelisele päikeseajale.
فارسی: ساعت آفتابی وسیله‌ای است که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان می‌سنجد. معمول‌ترین نوع ساعت آفتابی از میله‌ای ساخته شده‌است که روی صفحه‌ای قرار دارد و ساعت‌های شبانه‌روز روی صفحه نشانه‌گذاری شده‌اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می‌شود، مکان سایهٔ میله هم روی صفحه جابه‌جا می‌شود و ساعت را نشان می‌دهد.
Suomi: Aurinkokello on ajanmittausväline, joka perustuu auringon valoon. Se kehitettiin n. 3500 eaa., ja on ensimmäisiä ajanmittausvälineitä. Aurinkokellon toimintaperiaate on yksinkertainen. Maassa on esimerkiksi keppi pystyssä. Auringon paistaessa keppi heittää maahan varjon. Kellon alusta jaetaan yleensä 12 osaan, ja kun kepin varjo liikkuu päivän edetessä kepin ympäri, varjo osuu järjestyksessä jokaisen merkityn kellonajan kohdalle. Näin voidaan seurata ajan kulkua. Kesällä päivän pidetessä myös kellon vuorokautinen käyttöaika pitenee ja talvella päivän lyhetessä päinvastoin.
Français : Un cadran solaire est un instrument silencieux et immobile qui indique le temps solaire par le déplacement de l'ombre d'un objet de forme variable, le gnomon ou le style, sur une surface, la table du cadran, associé à un ensemble de graduations tracées sur cette surface. La table est généralement plane mais peut aussi être concave, convexe, sphérique, cylindrique…
Gàidhlig: 'S e innleachd a tha ann an uaireadair-grèine a sheallas an uair le faileas na grèine. Tha tùrsachan mar uaireadair-grèine mòr, agus bha iad aig na Ròmanaich.
हिन्दी: सौर घड़ी ( अंग्रेज़ी:सन डायल) का प्रयोग सूर्य की दिशा से समय का ज्ञान करने के लिए किया जाता था। इन घड़ियों की कार्यशैली और क्षमता दिन के समय तक सीमित होती थी क्योंकि यह रात के समय काम नहीं कर पाती थीं। इसके फिर भी विश्व में समय जानने हेतु सबसे पहले इनका प्रयोग किया गया था। इन्हीं घड़ियों को आधार बनाकर समय बताने वाली अन्य घड़ियों का आविष्कार हुआ था। भारत में प्राचीन वैदिक काल से सौर घड़ियों का प्रयोग होता रहा है। सूर्य सिद्धांत में सौर घड़ी द्वारा समय मापन के शुद्ध तरीके अध्याय ३ और १३ में वर्णित हैं।
Hrvatski: mini||Sunčani sat
Magyar: A Napóra a legősibb időmérő eszköz, amelynek elve azon a megfigyelésen alapszik, hogy az egyes testek árnyékának hossza és iránya a Nap állása szerint alakul. Az idő mérésének kérdése egyidős a csillagászattal. Minden ókori kultúrkörben fellelhető a napnak 12, illetve 24 részre való felosztása. Az első időmérők az egyenletesnek hitt Nap járását használták fel arra, hogy a nap kisebb elosztását mérjék. A napóra kétségkívül az első időmérő eszköz volt. Az asszír, föníciai, egyiptomi népek körében különösen nagy jelentőséggel bírt, hiszen szubtropikus éghajlatú hazájukból nézve az ég az év legnagyobb részében felhőtlen volt. Elengedhetetlenül fontos azonban, hogy időmérő csillagászati eszköznek is tekintsük, ezért készítőjének csillagászati ismeretekkel is kell rendelkeznie, hiszen a Föld napi forgását és a Nap körüli éves keringését is tükrözi egy adott helyen. A napóra nemcsak időmérő eszköz, hanem önmagában is mintegy művészeti, építészeti és műszaki alkotásként szereplő építmény.
Bahasa Indonesia: Jam matahari adalah sebuah perangkat yang menunjukkan waktu berdasarkan letak matahari. Rancangan jam matahari yang paling umum dikenal memanfaatkan bayangan yang menimpa permukaan datar yang ditandai dengan jam-jam dalam suatu hari. Seiring dengan perubahan pada posisi matahari, waktu yang ditunjukkan oleh bayangan tersebut pun turut berubah. Pada dasarnya, jam matahari dapat dibuat menggunakan segala jenis permukaan yang ditimpai bayangan yang dapat ditebak posisinya. Kekurangan dari jam matahari adalah tidak bisa mengukur waktu pada saat jam malam.
Italiano: La meridiana, detta anche più correttamente orologio solare o sciotere, è uno strumento di misurazione del tempo basato sul rilevamento della posizione del Sole. Ha origini molto antiche e nella sua accezione più generale indica in massima parte gli orologi solari presenti sui muri degli edifici. In senso stretto, con meridiana si dovrebbe intendere unicamente l'indicatore del passaggio del Sole a mezzogiorno.
日本語: 日時計（ひどけい）は、影を利用して 視太陽時を計測する装置。紀元前3000年、古代エジプトで使われていたが、起源はさらにその前の古代バビロニアにさかのぼると考えられる。日晷儀（にっきぎ）、晷針。
Қазақша: Күн сағаттары — Күн көзі арқылы уақыт анықтауға қолданылатын аспап. Ол ортасында дүние осіне параллель бағытта қозғалмайтын етіп бекітілген стержені мен пластинкасы бар тең бөліктерге бөлінген қиферблаттан тұрады. Стерженьнің қиферблатқа түскен көлеңкесі өзінің әр уақыттағы тұрған қалпымен күннің тура уақытын көрсетіп тұрады. Әдетте күн сағаттарының дәлдігі бірнеше минуттан аспайды.
Latina: Horologium solarium (-i, n.) est horologium, quod momento solIS utitur ad tempus diei metiendum:
Lietuvių: Saulės laikrodis – prietaisas laikui matuoti pagal Saulės padėtį. Dažniausiai įrengiamas ant pastato sienos, tačiau pirmieji saulės laikrodžiai buvo specialiai statomos kolonos ar obeliskai. Silpnoji saulės laikrodžių savybė – laikas rodomas tik esant saulėtam orui.
Latviešu: Saules pulkstenis ir viens no senākajiem laika attēlošanas mehānismiem. Senākās liecības ir par saules pulksteņiem Senajā Ēģiptē. Līdz pat 19. gadsimta sākumam daudzviet Eiropā saules pulksteņu lietošanai bija praktiska nozīme. Ar pārdesmit minūšu precizitāti pēc tiem varēja noteikt vietējo laiku. Līdz ar transporta attīstību, pieauga nepieciešamība pēc vienota laika standarta (joslas laika), un pieauga mehānisko pulksteņu loma.
Bahasa Melayu: Jam matahari ialah sebuah peralatan yang menunjukkan waktu berdasarkan kedudukan matahari. Pembuatan jam matahari secara umumnya adalah untu memanfaatkan bayang yang menimpa permukaan rata yang ditandakan dengan jam-jam dalam satu hari. Selari dengan perubahan pada kedudukan matahari, waktu yang ditunjukkan oleh bayangan tersebut turut berubah. Pada asasnya, jam matahari dapat dibuat menggunakan segala jenis permukaan yang ditimpa bayang yang dapat tentukan kedudukannya.
Nedersaksies: Een zunnewiezer ( Frans: cadran solaire, Duuts: Sonnenuhr, Engels: sundial) is een instrement waor de tied mee an-egeven kan wonnen, deur de zunne as hulpmiddel te gebruken.
Nederlands: Een zonnewijzer is een instrument om met behulp van de zon de tijd aan te wijzen, meestal in de vorm van een vlak of schijf waarop de tijd valt af te lezen aan de plaats van de schaduw die een stift erop werpt.
Norsk bokmål: Et solur er et enkelt instrument som viser tiden på døgnet, ut fra solens plassering på himmelen. Det kan også vise datoen, ut fra solhøyden på det angjeldende tidspunkt.
Polski: Zegar słoneczny – zegar wyskalowany w godzinach, określający czas na podstawie pozycji słońca, przez wskazanie kierunku, z którego pada światło. Jest znany od starożytności. Istnieją także zegary przenośne (kieszonkowe) mierzące wysokość słońca nad horyzontem.
Português: Um relógio de sol mede a passagem do tempo pela observação da posição do Sol. Os tipos mais comuns, como os conhecidos "relógios de sol de jardim", são formados por uma superfície plana que serve como mostrador, onde estão marcadas linhas que indicam as horas, e por um pino ou placa, cuja sombra projetada sobre o mostrador funciona como um ponteiro de horas em um relógio comum. A medida que a posição do sol varia, a sombra desloca-se pela superfície do mostrador, passando sucessivamente pelas linhas que indicam as horas. Também existem relógios de sol mais complexos, com mostradores inclinados e/ou curvos. Os relógios de sol normalmente mostram a hora solar aparente, mas, com pequenas alterações, também podem indicar a hora padrão, que é a hora no fuso horário em que o relógio está geograficamente localizado.
Română: Cadranul solar este un dispozitiv care măsoară timpul în funcţie de poziţia Soarelui. Modelele obişnuite cum ar fi cadranul solar orizontal, este format dintr-un ac indicator şi o suprafaţă netedă marcată cu mai multe linii ce indică orele zilei.În funcţie de mişcarea Soarelui, umbra acului indicator se aliniază progresiv cu liniile marcate pe placă, indicând astfel momentul din zi. Acul indicator este aliniat cu axa de rotaţie a Pământului. Prin urmare, cadranul solar indică timpul corect, acul indicator trebuie să indice spre Nordul geografic şi unghiul dintre acul indicator şi direcţia orizontală trebuie să fie egal cu latitudinea geografică a locului unde se află cadranul solar. Totuşi, multe cadrane solare nu respectă această descriere, şi funcţionează după principii diferite.
Русский: Со́лнечные часы́ — прибор для определения времени по изменению длины тени от гномона и её движению по циферблату. Появление этих часов связано с моментом, когда человек осознал взаимосвязь между длиной и положением солнечной тени от тех или иных предметов и положением Солнца на небе.
Scots: A sundial meisurs solar time. It daes this acause the sun seems tae muive athort the lift. It merks the times o the day a shaidae is cuist on merkit pynts o the sundial. A body merks the sundial wi the time that the shaidae wis cuist. Ye can syne see the time. Thare's a few common sundial kynds sic as the plain yaird sundial. Houaniver, sundials can be biggit onygate whaur a stelt object cuists an expectit shaidae. Sundials can shaw - the time, the date, the time tae sundoun an the time frae the keek o day.
Simple English: A sundial shows the current solar time during the day. It does this because the sun appears to move through the sky. At different times in the day when the sun is shining, a shadow is cast in different places on the dial. A person marks the dial with the time at a certain shadow. This lets users easily see the time. There are a few commonly seen designs, such as the 'ordinary' or standard garden sundial. However, sundials can be designed for any surface where a fixed object casts a predictable shadow.
Slovenčina: Slnečné hodiny sú prastarým prostriedkom na meranie času za pomoci rotácie Zeme a tým spôsobeného zdanlivého pohybu Slnka po oblohe. Pohybujúce sa Slnko vrhá rovnako pohyblivý tieň, ktorý potom za pomoci tienidla a stupnice ukazuje čas.
Slovenščina: Sónčna úra je ura, ki meri čas s pomočjo navidezne lege Sonca na dnevnem nebu, oziroma s pomočjo sončne svetlobe, po navadi prek sence, ki jo na ravno ali krivo urino ploskev meče palica - gnomon, postavljena pod različnimi koti glede na ploskev. Če so pravilno izdelane, sončne ure kažejo čas dovolj točno skozi vse leto, saj je tropsko (Sončevo) leto v kratkoročnem smislu konstantno. Kako senca potuje po urini ploskvi, je odvisno od vrste ure - ali je ekvatorialna, vodoravna, navpična, polarna. Na potek sence vpliva tudi stran v katero je usmerjena navpična ura.
Svenska: Skuggan alstras av den kortare pilen i gulmetall, stödd av ett D-format stativ.]]
ไทย: นาฬิกาแดด คือ เครื่องมือใช้สำหรับวัด เวลาในตอนกลางวันจากตำแหน่งของดวงอาทิตย์ โดยทั่วไปจะสร้างเป็นวัตถุอย่างหนึ่งเรียกว่า โนมอน (gnomon) ให้ตั้งอยู่บนฐาน เมื่อแสงแดดตกกระทบโนมอนจะทำให้เกิดเงาทอดลงไปบนฐาน แล้วอ่านค่าเวลาจากฐานนั้นซึ่งมีขีดบอกเวลากำกับอยู่ นาฬิกาแดดอาจสร้างขึ้นโดยยึดอยู่กับที่หรือสามารถเคลื่อนย้ายก็ได้
Türkçe: Güneş saati, zamanı güneşin konumuna göre ölçmeye yarayan alettir. Genel olarak rastlanan yatay güneş saati tasarımlarında, dikey olarak yerleştirilmiş bir çubuğun gölgesi, yatay yerleştirilmiş bir yüzeyde günün saatlerini gösteren kadrana düşer. Güneş gökyüzünde ilerledikçe, çubuğun ucu farklı saat çizgilerine denk gelecek şekilde hareket eder. Bu tasarımlarda çubuğun Dünya'nın dönme eksenine hizalanması gerekir. Dolayısıyla, bu tür bir güneş saatinin doğru zamanı göstermesi için çubuğun, manyetik kuzeyi değil coğrafi kuzeyi gösteriyor olması gereklidir. Ayrıca çubuğun yatay düzlemle yapacağı açı, saatin bulunduğu coğrafi enleme eşit olmalıdır. Yine de, bu iki özelliğe sahip olmayıp farklı ilkeler çerçevesinde çalışan güneş saatleri de tasarlanabilir.
Українська: Со́нячний годи́нник — пристрій для вимірювання часу за зміною довжини тіні від гномону та її руху по циферблату. Поява сонячного годинника зв'язана з тим далеким часом, коли людство зрозуміло зв'язок між довжиною й положенням сонячної тіні від тих чи інших предметів та положенням сонця на небі.
Tiếng Việt: Đồng hồ Mặt Trời là một thiết bị đo thời gian bằng vị trí của Mặt Trời. Trong thiết kế thường gặp nhất, như trong đồng hồ mặt trời ngang, mặt trời đổ bóng kim (một thanh kim loại mỏng và sắc) lên trên một mặt phẳng có khắc các đường chỉ thời gian trong ngày. Khi mặt trời di chuyển trong ngày, bóng của kim sẽ đổ xuống thẳng hàng với các đường trên mặt đĩa. Thiết kế như vậy đòi hỏi kim thẳng hàng với trục quay của Trái Đất. Vì thế, để một đồng hồ Mặt trời chỉ được giờ chính xác, kim phải chỉ đúng cực bắc đúng (không phải cực bắc hay cực nam từ) và góc của kim với đường ngang phải bằng vĩ độ của chiếc đồng hồ. Tuy nhiên, nhiều đồng hồ không khớp với miêu tả này và hoạt động theo những nguyên tắc hoàn toàn khác.
Walon : On cwadran solaire, u ôrlodje solaire, c' est ene ôrlodje a ombrire.
|
العربية: الساعات الشمسية
· Български: Слънчеви часовници
· Català: Rellotges de sol
· Čeština: Sluneční hodiny
· Dansk: Solur
· Deutsch: Sonnenuhren
· Eesti: Päikesekellad
· Ελληνικά: Ηλιακά ρολόι
· Español: Relojes de sol
· Euskara: Eguzki-erlojuak
· فارسی: ساعت‌های آفتابی
· Français : Cadrans solaires
· 한국어: 해시계
· Hrvatski: Sunčani satovi
· Italiano: Meridiane
· עברית: שעונים שמש
· Latviešu: Saules pulksteņi
· Lietuvių: Saulės laikrodžiai
· Magyar: Napórák
· Nederlands: Zonnewijzers
· 日本語: 日時計
· Norsk bokmål: Solur
· Polski: Zegary słoneczne
· Português: Relógios de sol, relógios solares
· Română: Ceasuri solare
· Русский: Солнечные часы
· Slovenčina: Slečné hodiny
· Slovenščina: Sónčne úre
· Српски / srpski: Сунчани сатови, сунчани часовници
· Suomi: Aurinkokellot
· Svenska: Solur
· Türkçe: Güneş saatleri
· Українська: Сонячні годинники
· 中文：日晷
· instrument   | |||||
| Media uploaden | |||||
| Subklasse van |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Gebruik |
| ||||
| Omvat deel |
| ||||
| |||||
 | |||||
.svg){kind=link}
Ondercategorieën
Deze categorie bevat de volgende 32 subcategorieën, van de 32 in totaal.
Pagina’s in categorie "Sundials"
Deze categorie bevat de volgende 3 pagina’s, van de 3 in totaal.
Media in categorie "Sundials"
Deze categorie bevat het volgende bestand.
-
De-Sonnenuhr.ogg 1,7 s; 17 kB