Category:UDBA

**UDBA**
	police agency of Yugoslavia
	Carica un file multimediale
	Wikipedia
Istanza di	servizio segreto;
Luogo	Repubblica Socialista Federale di Jugoslavia;
Sede legale	Belgrado;
Data di fondazione o creazione	1946;
Data di scioglimento o demolizione	1991;
Preceduto da	OZNA;
Authority file
	Q1259484; identificativo VIAF: 129315228; identificativo della Biblioteca del Congresso: n88029189; identificativo BIBSYS: 12063938
	Reasonator; Scholia; Wikidocumentaries; PetScan; statistica; WikiMap; Locator tool; file KML; Cerca tra le rappresentazioni;

English: The State Security Administration (UDBA or UDSA), later the State Security Service (SDB or SDS), was the secret police organization of Yugoslavia. In Yugoslavia, the organization was best known by its acronym UDBA throughout its history.

Hrvatski: UDBA je kratica za sr. Uprava državne bezbednosti (hr. Uprava državne sigurnosti). Ona je bila zloglasna tajna policija za vrijeme druge Jugoslavije, nastala je 1946. preustrojem OZNE i prestala je djelovati pod tim imenom raspadom SFRJ u 1990-ima. Pomoću brojnih doušnika služila je i kao sredstvo zastrašivanja i terora protiv disidenta te kritičara režima. Danas u Srbiji djeluje reorganizirana agencija pod imenom Bezbednosno informativna agencija (BIA, hrv. Sigurnosno informativna agencija). Nakon sloma komunizma velik dio Udbaša u Hrvatskoj pod operativnim nadzorom Josipa Manolića prelazi u novouspostavljene hrvatske tajne službe.

Srpskohrvatski / српскохрватски: Uprava državne bezbednosti je naziv za tajnu policiju socijalističke Jugoslavije. Osnovana je godine 1946. kada je tadašnja OZNA podeljena na vojni odsek - Kontraobaveštajnu službu i civilni odsek, poznat po skraćenici UDB-a. U poratnim godinama UDB-a je bilo jedno od glavnih oruđa za konsolidiranje Titovog komunističkog režima, odnosno pri eliminaciji njegovih neprijatelja, najčešće iz redova stranaka i političkih opcija poraženih u drugom svetskom ratu. Od godine 1948. je jedan od glavnih zadataka UDBA-e bila eliminacija "unutrašnjeg neprijatelja", što je uključivalo čak i članove Partije za koje se sumnjalo da simpatiziraju SSSR. Zahvaljujući tome UDB-a je stekla ogromnu moć koja je počela ugrožavati čak i samog Tita, te dovela do brionskog plenuma 1966. godine na kome je "pao" dotada svemoćni Aleksandar Ranković. UDB-a je reorganizirana - ime joj je promenjeno u Služba državne bezbednosti (SDB), a od 1967. je federalizirana, odnosno svaka republika je dobila vlastitu SDB, dok je na federalnoj razini ostala Savezna služba državne bezbednosti, čije su se ovlasti sve više smanjivale. Usprkos toga, SDB, kao i njene republičke filjale su se među stanovništvom kolokvijalno zvale UDBA, a njeni pripadnici udbašima.

Slovenščina: UDBA ( srbohrvaško Uprava državne bezbednosti, slovensko Uprava državne varnosti) je bila jugoslovanska tajna policija, ki je po drugi svetovni vojni opravljala podobno vlogo kot NKVD v Sovjetski zvezi.

Shqip: UDBA (Uprava državne bezbednosti / Управа државне безбедности) (drejtoria e sigurisë shtetërore) është polici sekrete e Republikës Socialiste Federale të Jugosllavisë (RSFJ). Pohohet se UDBA është përgjegjëse për vrasjen e armiqëve të brendshëm të shtetit dhe ndërkombëtarëve (rreth 200 eliminime dhe kidnapime). Eliminimet më të njohura janë të armiqve kroat, për shembull të Vjekoslav (Maks) Luburić (fajtor për vrasjen e një numri të madh të serbëve në Jasenica) të Ante Pavelić (komandant i ustashëve), të kritikëve të sistemit komunist jugosllav (Bruno Bušić), por edhe shqiptarëve të shumtë që angazhoheshin për të drejtat e kombit nga diaspora.

Српски / srpski: Служба државне безбедности (скраћено СДБ; ), када је после смене Александра Ранковића реорагнизована.