Dutch subtitles for clip: File:How does propaganda change our beliefs.webm

1
00:00:00,001 --> 00:00:02,117
Ben jij bang om
gehersenspoeld te worden?

2
00:00:02,142 --> 00:00:04,570
Het goede nieuws is
dat dat niet kan gebeuren.

3
00:00:04,595 --> 00:00:06,195
Hersenspoeling is een mythe.

4
00:00:06,380 --> 00:00:10,466
Propaganda daarentegen kan wel
een enorme impact op je hebben.

5
00:00:10,491 --> 00:00:13,211
Hoe verandert propaganda
je overtuigingen?

6
00:00:18,405 --> 00:00:21,083
Dit is de Universiteit van Nederland

7
00:00:21,366 --> 00:00:25,803
Er is een verschil tussen
propaganda en desinformatie.

8
00:00:26,152 --> 00:00:29,302
Desinformatie is wanneer
iemand met opzet liegt.

9
00:00:30,068 --> 00:00:33,755
De architect van een desinformatiecampagne
zal leugens gebruiken...

10
00:00:33,780 --> 00:00:37,154
en opzettelijk verspreiden om te
misleiden en verwarring te creëren.

11
00:00:37,179 --> 00:00:38,939
Bij propaganda is dat anders.

12
00:00:38,964 --> 00:00:42,738
Hierbij gaat het om een grijs
gebied wat betreft de waarheid.

13
00:00:42,843 --> 00:00:47,117
Het is een communicatiestrategie om de
overtuigingen van mensen te beheersen.

14
00:00:47,642 --> 00:00:50,379
Overtuigingen en leugens zijn
twee totaal verschillende ideeën.

15
00:00:50,403 --> 00:00:53,126
Als je expres liegt, weet je dat.

16
00:00:53,152 --> 00:00:54,698
Je vertelt niet de waarheid.

17
00:00:54,833 --> 00:00:57,248
Als het om overtuigingen
gaat, lieg je niet.

18
00:00:57,273 --> 00:00:59,253
Ook al zijn het misschien verzinsels.

19
00:00:59,411 --> 00:01:00,783
We hebben allemaal overtuigingen.

20
00:01:00,808 --> 00:01:03,916
Of die nou religieus,
politiek of ideologisch zijn.

21
00:01:03,941 --> 00:01:06,394
Propaganda bestaat om deze
overtuigingen te organiseren.

22
00:01:06,543 --> 00:01:10,933
Als zodanig maakt propaganda
gebruik van informatie die waar is...

23
00:01:10,958 --> 00:01:12,574
of die niet als fout
kan worden bewezen.

24
00:01:12,599 --> 00:01:14,901
En dat is precies waar
overtuigingen over gaan.

25
00:01:14,926 --> 00:01:16,764
Je kunt een overtuiging
niet weerleggen...

26
00:01:16,789 --> 00:01:19,325
omdat we ervoor
kiezen iets te geloven.

27
00:01:19,350 --> 00:01:22,282
Zelfs als er weinig
ondersteunend bewijs is.

28
00:01:23,000 --> 00:01:26,375
Propaganda bestaat zodra we de
maatschappij moeten organiseren.

29
00:01:26,400 --> 00:01:29,125
Elke maatschappij heeft bepaalde
verhalen of overtuigingen...

30
00:01:29,150 --> 00:01:33,097
waarop we vertrouwen om de rest
van de samenleving bij elkaar te houden.

31
00:01:34,003 --> 00:01:38,574
De katholieke kerk bedacht
de term propaganda in 1622.

32
00:01:38,599 --> 00:01:42,952
De katholieke kerk creëerde de heilige
gemeente om het geloof te verspreiden.

33
00:01:42,977 --> 00:01:45,714
'Sacra Congregatio
de Propaganda Fide.'

34
00:01:45,920 --> 00:01:49,342
Het doel was om
propaganda te ontwikkelen...

35
00:01:49,367 --> 00:01:53,988
om mensen vanuit het protestantisme
terug te halen naar de katholieke kerk.

36
00:01:54,618 --> 00:01:56,890
De katholieke kerk vond
propaganda zelf niet uit...

37
00:01:56,915 --> 00:01:59,313
maar moderniseerde
het gebruik van de term.

38
00:02:00,194 --> 00:02:03,397
Er zijn zes principes van
effectieve propaganda.

39
00:02:03,673 --> 00:02:05,503
Het eerste principe is essentieel.

40
00:02:05,528 --> 00:02:08,158
Propaganda moet onopgemerkt blijven.

41
00:02:08,529 --> 00:02:12,147
Als het geïdentificeerd wordt
als propaganda, werkt het niet.

42
00:02:12,458 --> 00:02:15,716
Als je een mythe, een
religie of een concept gelooft...

43
00:02:15,747 --> 00:02:19,275
voel je je waarschijnlijk beledigd als
het als propaganda gekwalificeerd wordt.

44
00:02:19,744 --> 00:02:22,990
Het tweede principe van
propaganda is dat het emotioneel is.

45
00:02:23,015 --> 00:02:25,373
Het richt zich niet tot het intellect.

46
00:02:25,398 --> 00:02:27,862
Propaganda spreekt tot
het hart en de onderbuik.

47
00:02:27,908 --> 00:02:31,298
Hoe emotioneler, hoe
effectiever de propaganda zal zijn.

48
00:02:31,324 --> 00:02:34,401
Wees emotioneel en creëer
een emotionele reactie.

49
00:02:35,362 --> 00:02:38,433
Het derde principe is
dat propaganda binair is.

50
00:02:38,614 --> 00:02:42,575
Propaganda maakt
de wereld zwart-wit.

51
00:02:42,600 --> 00:02:43,791
Er zit niets tussenin.

52
00:02:43,815 --> 00:02:46,091
Het is óf dit, óf dat.

53
00:02:46,125 --> 00:02:48,977
De goede beslissing
tegen de foute beslissing.

54
00:02:49,257 --> 00:02:51,195
Goed versus kwaad.

55
00:02:51,798 --> 00:02:56,859
Het vierde principe is moeilijk uit te
leggen, maar makkelijk te herkennen.

56
00:02:56,884 --> 00:02:59,571
Propaganda moet cool zijn.

57
00:02:59,597 --> 00:03:01,453
Het moet iets
zijn wat we willen.

58
00:03:01,477 --> 00:03:03,460
Niet iets dat ons
opgedrongen wordt.

59
00:03:03,485 --> 00:03:05,383
Effectieve propaganda is cool.

60
00:03:05,408 --> 00:03:08,259
We begrijpen 'cool' allemaal...

61
00:03:08,284 --> 00:03:09,738
maar het is moeilijk te definiëren.

62
00:03:09,763 --> 00:03:12,082
Het hangt af van trends
en van de maatschappij.

63
00:03:12,336 --> 00:03:15,046
Wat cool is verandert,
maar propaganda blijft.

64
00:03:15,757 --> 00:03:18,827
Propaganda moet ook simpel zijn.

65
00:03:18,852 --> 00:03:23,416
Propagandamakers zeggen dat
het zo simpel mogelijk moet zijn...

66
00:03:23,441 --> 00:03:26,225
zodat de domste personen
het kunnen begrijpen.

67
00:03:26,875 --> 00:03:31,343
Vanwege de binaire aard van propaganda
moet het zo simpel mogelijk zijn.

68
00:03:31,368 --> 00:03:35,593
En ook al is de boodschap simpel,
het moet wel herhaald worden.

69
00:03:35,886 --> 00:03:40,637
Propaganda is repetitief.
Propaganda is repetitief.

70
00:03:40,662 --> 00:03:41,691
Propaganda...

71
00:03:41,716 --> 00:03:42,730
is repetitief.

72
00:03:42,755 --> 00:03:48,101
Tot op het punt dat we dingen
soms herhalen zonder ze te begrijpen.

73
00:03:48,126 --> 00:03:50,917
Het wordt een natuurlijke reflex.

74
00:03:50,942 --> 00:03:53,382
Had ik al gezegd dat
propaganda repetitief is?

75
00:03:53,863 --> 00:03:58,325
Door de eeuwen heen hebben veel
organisaties propaganda ontwikkeld.

76
00:03:58,350 --> 00:04:01,170
Het maakt gebruik van
een zeer krachtige toolbox.

77
00:04:01,692 --> 00:04:05,030
Er zijn meer dan veertig
propagandatechnieken.

78
00:04:05,055 --> 00:04:09,086
Ik noem er een aantal om uit
te leggen hoe propaganda werkt.

79
00:04:09,770 --> 00:04:13,188
Nogmaals, je kunt de technieken
niet makkelijk identificeren.

80
00:04:13,213 --> 00:04:15,579
Effectieve propaganda blijft onopgemerkt.

81
00:04:15,809 --> 00:04:17,908
Wat het ook moeilijk
maakt om ze op te merken...

82
00:04:17,933 --> 00:04:20,481
is dat de technieken
nooit alleen werken.

83
00:04:20,505 --> 00:04:22,933
Alle technieken
worden samengevoegd...

84
00:04:22,959 --> 00:04:25,279
tot een effectieve
propagandacampagne.

85
00:04:25,356 --> 00:04:27,909
En ervaren propagandamaker
heeft de leiding...

86
00:04:27,935 --> 00:04:33,720
en organiseert de propaganda middels de
media, opinieleiders en sociale media.

87
00:04:34,184 --> 00:04:36,871
De eerste techniek is
bepalen wie de vijand is.

88
00:04:37,041 --> 00:04:43,127
De propagandamaker legt uit
aan zijn publiek wie de vijand is.

89
00:04:43,397 --> 00:04:46,623
In oorlogstijden is dit vrij
duidelijk, maar ook in vredestijd.

90
00:04:46,649 --> 00:04:49,407
Het speelt in op het feit
dat psychologisch gezien...

91
00:04:49,448 --> 00:04:52,174
we het fijn vinden om niet
verantwoordelijk te zijn voor handelingen.

92
00:04:52,200 --> 00:04:56,372
Dus als een propagandamaker
populisme gebruikt...

93
00:04:56,397 --> 00:04:59,627
legt hij daarmee uit dat als
mensen zich niet goed voelen...

94
00:04:59,652 --> 00:05:04,375
dat niet komt door hun eigen
gedrag, maar door een vijand.

95
00:05:04,471 --> 00:05:08,797
Dat publiek kan dan bereid zijn
om vreselijke misdaden te geloven.

96
00:05:09,231 --> 00:05:13,848
De juiste zondebok vinden is ook een
taak van een goede propagandamaker.

97
00:05:15,024 --> 00:05:16,994
De tweede techniek
is stellig iets beweren.

98
00:05:17,019 --> 00:05:20,580
Je presenteert je mening als een feit.

99
00:05:20,862 --> 00:05:23,565
Bijvoorbeeld, 'We weten allemaal...'.

100
00:05:23,760 --> 00:05:27,754
Of in de academische
wereld, 'Uit onderzoek blijkt...'.

101
00:05:27,880 --> 00:05:32,624
Deze bewering laat zien dat je een
schijnbaar logische redenering bouwt...

102
00:05:32,649 --> 00:05:34,613
op iets dat niet bewezen is.

103
00:05:34,638 --> 00:05:37,669
Je presenteert meningen als feiten.

104
00:05:38,316 --> 00:05:40,628
Als een toespraak
begint met de woorden...

105
00:05:40,983 --> 00:05:43,475
'De geschiedenis leert ons...'

106
00:05:43,500 --> 00:05:46,959
kun je er zeker van zijn dat er een
sterk staaltje propaganda op volgt.

107
00:05:47,677 --> 00:05:50,022
De derde techniek is een
verschuiving van de focus.

108
00:05:50,111 --> 00:05:53,519
Een goede propagandamaker
gebruikt de verschuiving van de focus...

109
00:05:53,544 --> 00:05:55,794
om de aandacht van
zijn publiek af te leiden...

110
00:05:55,819 --> 00:05:58,540
van iets dat ongunstig
voor hem is...

111
00:05:58,565 --> 00:06:01,488
naar een situatie die
hem in een beter licht zet.

112
00:06:01,576 --> 00:06:05,397
Zo zal een ervaren propagandamaker
een beschamende vraag niet beantwoorden.

113
00:06:05,422 --> 00:06:08,531
In plaats daarvan zegt hij
dat dat het probleem niet is.

114
00:06:08,556 --> 00:06:10,149
'Dit is waar we op
moeten focussen.'

115
00:06:10,974 --> 00:06:14,966
Politici passen deze truc vaak toe.

116
00:06:15,186 --> 00:06:19,131
Grote evenementen zoals de
World Cup of Olympische Spelen...

117
00:06:19,156 --> 00:06:21,292
kunnen gebruikt worden
om de focus te verschuiven.

118
00:06:21,317 --> 00:06:24,934
Als mensen druk zijn met het
aanmoedigen van hun team...

119
00:06:24,959 --> 00:06:29,293
kunnen politici maatregelen
doorvoeren die impopulair zijn.

120
00:06:29,433 --> 00:06:32,465
Sport in het algemeen,
en met name voetbal...

121
00:06:32,490 --> 00:06:34,545
is een heel goed
propaganda-instrument.

122
00:06:35,689 --> 00:06:37,431
De vierde techniek
is de 'bandwagon'.

123
00:06:37,456 --> 00:06:42,337
In plaats van uitleggen waarom het
publiek een bepaalde koers moet volgen...

124
00:06:42,412 --> 00:06:46,707
beweert de propagandamaker
dat alle anderen die koers volgen.

125
00:06:46,827 --> 00:06:50,305
De bandwagon kun je zien
als de menigte op het station.

126
00:06:50,330 --> 00:06:51,490
De trein vertrekt al.

127
00:06:51,515 --> 00:06:54,015
De enige kans om nog
mee te gaan met de trein...

128
00:06:54,041 --> 00:06:55,492
is op de wagon te springen.

129
00:06:55,517 --> 00:06:56,593
Waarom?

130
00:06:56,618 --> 00:06:58,635
Omdat iedereen het doet.

131
00:06:58,660 --> 00:06:59,949
Dus waarom jij niet?

132
00:07:00,616 --> 00:07:02,431
De bandwagon
speelt in op het idee...

133
00:07:02,457 --> 00:07:06,448
dat wij als sociale dieren bij
andere mensen moeten zijn.

134
00:07:06,473 --> 00:07:10,485
We hebben het liever met
honderd anderen verkeerd...

135
00:07:10,510 --> 00:07:12,491
dan dat we als
enige gelijk hebben.

136
00:07:13,862 --> 00:07:16,635
Deugdwoorden zijn ook
een techniek die we vaak zien.

137
00:07:16,660 --> 00:07:20,176
Het wordt altijd samen met
andere technieken gebruikt.

138
00:07:20,201 --> 00:07:25,688
Deugdwoorden worden gebruikt om mensen te
bewegen, door politici of propagandamakers.

139
00:07:25,713 --> 00:07:28,359
Of door een religieus leider
of de leider van een vakbond.

140
00:07:28,819 --> 00:07:31,646
Voorbeelden van
deugdwoorden zijn..

141
00:07:31,686 --> 00:07:36,205
vrede, geluk, veiligheid en vrijheid.

142
00:07:36,721 --> 00:07:40,955
Het zijn deugdwoorden in de zin
dat ze heel moeilijk te definiëren zijn.

143
00:07:40,980 --> 00:07:44,668
De woorden worden
altijd als positief gezien.

144
00:07:45,293 --> 00:07:48,512
Alle wereldleiders zijn
bijvoorbeeld voor vrede.

145
00:07:48,537 --> 00:07:51,063
Geen leider kan een volk
overtuigen met de woorden...

146
00:07:51,088 --> 00:07:53,669
'Als jullie mij verkiezen zal
ik oorlog en ellende brengen.'

147
00:07:53,694 --> 00:07:57,765
De propagandamaker brengt
het publiek positieve emoties.

148
00:07:57,790 --> 00:08:00,715
Soms is oorlog vereist.

149
00:08:00,740 --> 00:08:03,778
Dit gaat altijd in tegen de
wens van de propagandamaker.

150
00:08:03,890 --> 00:08:09,810
Deze heeft liever vrede, veiligheid,
vrijheid, onafhankelijkheid en geluk.

151
00:08:09,835 --> 00:08:12,373
Tegenover oorlog,
chaos, slavernij en verdriet.

152
00:08:12,750 --> 00:08:15,594
Wie zijn het doelwit
van propaganda?

153
00:08:15,619 --> 00:08:19,423
Soms is het doelwit iets
dat niet goed begrepen wordt.

154
00:08:19,448 --> 00:08:22,907
We zijn geneigd om te geloven
dat als we hoogopgeleid zijn...

155
00:08:23,028 --> 00:08:26,348
en we dagelijks de
gerenommeerde kranten lezen...

156
00:08:26,373 --> 00:08:29,281
dat propaganda dan niet
tot ons kan doordringen.

157
00:08:30,139 --> 00:08:34,063
Maar propaganda bereikt mensen
die verbonden zijn met de wereld.

158
00:08:34,164 --> 00:08:37,156
Dus als we sterk verbonden zijn
met de media in het algemeen...

159
00:08:37,182 --> 00:08:39,264
dan kunnen we het
doelwit van propaganda zijn.

160
00:08:39,289 --> 00:08:42,783
Als we ons volledig afsluiten
van de buitenwereld...

161
00:08:42,808 --> 00:08:46,014
dan kan propaganda
ons moeilijk vinden.

162
00:08:46,449 --> 00:08:49,839
Wijzelf, niet de anderen, zijn
het doelwit van propaganda.

163
00:08:50,063 --> 00:08:53,220
Vrijwel iedereen kan het
doelwit zijn van propaganda.

164
00:08:53,415 --> 00:08:56,188
Zolang iemand in een maatschappij leeft...

165
00:08:56,219 --> 00:08:59,118
en bereid is het idee van
een maatschappij te omarmen.

166
00:09:00,718 --> 00:09:05,373
Propaganda is ook moeilijk op te merken
omdat het verschillende namen heeft.

167
00:09:05,399 --> 00:09:08,612
Het woord propaganda
heeft een negatieve klank.

168
00:09:08,637 --> 00:09:12,526
We denken soms dat propaganda
in het verleden thuishoort.

169
00:09:12,551 --> 00:09:17,305
Veel mensen gebruiken dus de term
public relations, zonder te beseffen...

170
00:09:17,329 --> 00:09:19,090
dat dat ook propaganda is.

171
00:09:19,905 --> 00:09:23,366
De theorie van public relations
komt van de Amerikaan Ivy Lee.

172
00:09:23,391 --> 00:09:26,656
Hij wordt meestal gezien als
de uitvinder van de moderne PR.

173
00:09:26,932 --> 00:09:31,361
Maar degene die de term 'public
relations' bedacht, is Edward Bernays.

174
00:09:32,016 --> 00:09:35,649
Hij was een neef van Sigmund Freud.

175
00:09:35,877 --> 00:09:39,376
Hij wist dat wij
mensen irrationeel zijn...

176
00:09:39,401 --> 00:09:43,675
en dat je ons niet zozeer overtuigt
met sterke argumenten en logica...

177
00:09:43,700 --> 00:09:45,755
maar door gebruik
te maken van emotie.

178
00:09:45,889 --> 00:09:49,055
Bernays zelf werkte aan propaganda
voor het Amerikaanse leger...

179
00:09:49,080 --> 00:09:50,540
tijdens de Eerste Wereldoorlog.

180
00:09:50,614 --> 00:09:55,285
In 1928 publiceerde hij 'Propaganda:
The Public Mind in the Making'.

181
00:09:55,310 --> 00:09:57,935
Dit werk wordt nog steeds
gebruikt door propagandamakers.

182
00:09:58,678 --> 00:10:02,512
Het boek had enorme invloed op
propagandamakers overal ter wereld.

183
00:10:02,537 --> 00:10:07,529
Onder hen Joseph Goebbels, architect
van de propaganda van het Derde Rijk...

184
00:10:07,554 --> 00:10:09,452
en de laatste rijkskanselier
van nazi-Duitsland.

185
00:10:09,672 --> 00:10:13,703
Bernays begreep dat de term
propaganda opgefrist moest worden...

186
00:10:13,728 --> 00:10:15,984
omdat het negatieve emoties opriep.

187
00:10:16,010 --> 00:10:19,746
Propaganda en public relations zijn gelijk.

188
00:10:19,771 --> 00:10:23,404
Ze zijn precies hetzelfde, op één
verschil na, wat enorm kan zijn.

189
00:10:23,429 --> 00:10:24,764
De perceptie.

190
00:10:25,137 --> 00:10:27,222
Bernays staat bekend
om veel campagnes.

191
00:10:27,247 --> 00:10:29,940
De meest bekende is
misschien wel de vrijheidsfakkels.

192
00:10:29,995 --> 00:10:31,974
Daarbij creëerde hij een mythologie...

193
00:10:31,999 --> 00:10:36,205
die roken door vrouwen associeerde
met het uitdrukken van vrijheid.

194
00:10:36,230 --> 00:10:39,081
Net als het Vrijheidsbeeld
dat een fakkel vasthoudt.

195
00:10:39,106 --> 00:10:40,805
Hij creëerde ook trends.

196
00:10:40,830 --> 00:10:46,591
De bekendste was dat groen voor
Amerikaanse vrouwen modieus werd in 1934.

197
00:10:46,937 --> 00:10:50,070
Het doel was om Amerikaanse
vrouwen groen te laten dragen...

198
00:10:50,095 --> 00:10:51,967
zodat ze Lucky Strike zouden kopen.

199
00:10:51,992 --> 00:10:54,198
Dit sigarettenmerk werd in
eerste instantie afgekeurd...

200
00:10:54,222 --> 00:10:56,061
juist vanwege de
groene verpakking.

201
00:10:56,935 --> 00:10:59,391
Propaganda heeft nog
steeds een negatief imago.

202
00:10:59,416 --> 00:11:02,056
Public relations
klinkt veel positiever.

203
00:11:02,081 --> 00:11:06,992
Dit idee dat PR positief is
hebben we te danken aan Bernays.

204
00:11:07,017 --> 00:11:09,741
Terwijl het alleen een ander
woord is voor propaganda.

205
00:11:11,663 --> 00:11:13,226
Hoe ziet de toekomst eruit?

206
00:11:13,251 --> 00:11:15,982
De toekomst van propaganda is
natuurlijk moeilijk te voorspellen.

207
00:11:16,007 --> 00:11:19,380
Omdat propaganda er altijd is
geweest om mensen te begeleiden...

208
00:11:19,405 --> 00:11:22,331
om samenlevingen te
ontwikkelen, als een trouwe vriend...

209
00:11:22,378 --> 00:11:26,777
kunnen we aannemen dat er in
de toekomst ook propaganda is.

210
00:11:27,065 --> 00:11:31,760
Ten eerste omdat we tegenwoordig
te maken hebben met hyperinformatie.

211
00:11:31,785 --> 00:11:34,588
We worden overladen met informatie.

212
00:11:34,613 --> 00:11:36,635
We moeten zoveel
informatie verwerken...

213
00:11:36,659 --> 00:11:39,083
dat we niet weten waar de
juiste informatie te vinden is.

214
00:11:39,511 --> 00:11:43,386
Misinformatie is daarom
een groeiend probleem.

215
00:11:43,411 --> 00:11:47,084
Daarbij worden we verkeerd geïnformeerd,
zonder de intentie om te misleiden.

216
00:11:47,109 --> 00:11:50,961
Dat verschilt van desinformatie waarbij
leugens met opzet verspreid worden.

217
00:11:51,983 --> 00:11:56,722
Misinformatie is wijdverspreid
vanwege hyperinformatie.

218
00:11:56,960 --> 00:11:59,455
Denk maar aan wanneer
je informatie googelt.

219
00:11:59,480 --> 00:12:04,131
Google, als commerciële zoekmachine,
geeft niet de juiste informatie...

220
00:12:04,156 --> 00:12:08,742
maar de meest populaire, of door
commerciële bedrijven betaalde, informatie.

221
00:12:08,768 --> 00:12:13,596
Wikipedia staat vaak tussen
de bovenste resultaten in Google.

222
00:12:13,986 --> 00:12:16,130
Wikipedia is een fantastisch instrument.

223
00:12:16,155 --> 00:12:19,841
In 2021 vierde het zijn
twintigste verjaardag.

224
00:12:19,866 --> 00:12:23,303
Het ambitieuze doel van Wikipedia
is het organiseren van kennis.

225
00:12:23,653 --> 00:12:27,013
Wikipedia gebruikt een proces dat
consensuele kennis wordt genoemd.

226
00:12:27,038 --> 00:12:30,581
Als we het allemaal ergens over
eens zijn, moet het wel waar zijn.

227
00:12:30,638 --> 00:12:32,286
Dat is het bandwagon-effect.

228
00:12:32,600 --> 00:12:36,382
Wikipedia is dus een heel snelle
manier om informatie te verkrijgen.

229
00:12:36,543 --> 00:12:39,285
Maar de nauwkeurigheid
is zeer discutabel.

230
00:12:39,628 --> 00:12:41,463
Dat maakt de gebruikers niet uit.

231
00:12:41,522 --> 00:12:44,701
Het is immers snel,
gratis en waar genoeg.

232
00:12:44,726 --> 00:12:46,923
Het is waarschijnlijk niet helemaal waar...

233
00:12:46,948 --> 00:12:49,903
maar waar genoeg voor een
snel, gratis stukje informatie.

234
00:12:51,546 --> 00:12:55,934
Vanwege misinformatie en een
gebrek aan vertrouwen in poortwachters...

235
00:12:55,958 --> 00:12:59,308
zoals journalisten, wetenschappers,
experts en andere specialisten...

236
00:12:59,333 --> 00:13:02,298
kan propaganda machtiger worden.

237
00:13:02,323 --> 00:13:04,675
Vooral op de
zogenaamde sociale media.

238
00:13:04,872 --> 00:13:08,222
Sociale media zijn niet echt
media en ze zijn nauwelijks sociaal.

239
00:13:08,247 --> 00:13:12,593
Toch worden ze soms meer vertrouwd
dan betrouwbare informatiebronnen.

240
00:13:12,659 --> 00:13:16,064
Het gevolg is dat een nieuwe
vorm van propaganda in opkomst is.

241
00:13:16,112 --> 00:13:18,478
Computationele propaganda.

242
00:13:18,504 --> 00:13:22,866
Algoritmes en bots worden
specifiek geprogrammeerd...

243
00:13:22,890 --> 00:13:25,061
om het werk van
propaganda te ontwikkelen.

244
00:13:25,086 --> 00:13:28,974
Dat doen ze door elke persoon
direct aan te spreken op sociale media.

245
00:13:29,267 --> 00:13:31,864
In plaats van een grote
doelgroep aan te spreken...

246
00:13:31,889 --> 00:13:36,130
kan computationele propaganda de boodschap
nu aan elke gebruiker overbrengen.

247
00:13:36,155 --> 00:13:39,125
Dat geeft soms de indruk van een echokamer.

248
00:13:39,208 --> 00:13:43,333
Een individu gaat dan geloven
dat veel mensen zijn mening delen.

249
00:13:44,415 --> 00:13:46,343
Propaganda is springlevend.

250
00:13:46,369 --> 00:13:50,582
Het ontwikkelt zijn tools en geniet van
de informatiechaos waarvoor we staan.

251
00:13:50,607 --> 00:13:54,366
Terwijl de transitie van data
naar informatie en kennis...

252
00:13:54,391 --> 00:13:56,837
in twijfel getrokken en
zelfs aangevallen wordt.

253
00:13:57,605 --> 00:14:02,175
Een student vroeg waarom
mijn definitie van propaganda...

254
00:14:02,200 --> 00:14:04,747
afweek van de definitie
die Google geeft.

255
00:14:04,973 --> 00:14:07,723
Zelfs de academische wereld is
niet beschermd tegen propaganda.

256
00:14:08,012 --> 00:14:12,344
Maar is het überhaupt mogelijk om
beschermd te zijn tegen propaganda?

257
00:14:12,513 --> 00:14:17,381
Hoe kan men bescherming vinden
tegen zo'n machtig en veranderlijk wapen?

258
00:14:17,989 --> 00:14:21,863
Het goede nieuws is dat propaganda
slechts een communicatiemiddel is.

259
00:14:21,888 --> 00:14:24,989
Als zodanig is het negatief noch positief.

260
00:14:25,161 --> 00:14:28,122
Het is een verzameling
technieken met een vleugje kunst.

261
00:14:28,147 --> 00:14:30,889
Die worden gebruikt om de
overtuigingen van mensen te reguleren.

262
00:14:30,914 --> 00:14:33,833
En dat lijkt soms noodzakelijk te zijn.

263
00:14:34,519 --> 00:14:39,301
Propaganda is noodzakelijk in die zin dat
we samenlevingen moeten organiseren...

264
00:14:39,326 --> 00:14:41,616
en dus verhalen en
overtuigingen moeten organiseren.

265
00:14:41,641 --> 00:14:43,774
Propaganda geeft orders...

266
00:14:43,799 --> 00:14:45,894
en die kunnen
natuurlijk gevaarlijk zijn.

267
00:14:45,919 --> 00:14:48,714
Sommige leiders gebruiken
het misschien niet ten goede.

268
00:14:48,753 --> 00:14:53,011
Maar propaganda kan ook nuttig zijn
voor de mensheid om vooruit te komen.

269
00:14:53,330 --> 00:14:57,081
Daarvoor moet propaganda
gekend en begrepen worden...

270
00:14:57,106 --> 00:15:01,040
om materiële of spirituele
dictaturen te voorkomen.

271
00:15:01,321 --> 00:15:03,391
Propaganda is dus niet dood.

272
00:15:03,424 --> 00:15:04,908
Het is springlevend.

273
00:15:04,933 --> 00:15:07,629
Constant in verandering
en mogelijk gevaarlijk.

274
00:15:07,758 --> 00:15:10,774
Als we onszelf echt willen
beschermen tegen propaganda...

275
00:15:10,799 --> 00:15:13,124
zijn er een aantal nuttige
tips om te onthouden.

276
00:15:13,906 --> 00:15:17,202
Het is heel belangrijk om te
weten hoe propaganda werkt.

277
00:15:17,427 --> 00:15:20,404
Het maakt me blij als
mijn studenten of lezers...

278
00:15:20,593 --> 00:15:23,017
nieuwsartikelen of politieke
toespraken analyseren...

279
00:15:23,043 --> 00:15:25,804
aan de hand van de
technieken die ik besproken heb.

280
00:15:26,561 --> 00:15:31,053
Je kunt niet altijd alle technieken
herkennen en propaganda-proof worden.

281
00:15:31,233 --> 00:15:36,857
Maar je kunt media, politiek, religies of
alternatieve theorieën wel analyseren...

282
00:15:36,882 --> 00:15:40,328
met tools die propagandamakers
in eerste instantie gebruikten.

283
00:15:41,530 --> 00:15:46,468
Ook nieuwsgierigheid is een heel
goed wapen tegen propaganda.

284
00:15:46,493 --> 00:15:48,330
Proberen zo nieuwsgierig
mogelijk te zijn...

285
00:15:48,354 --> 00:15:51,523
en te begrijpen waarom
sommige mensen anders denken.

286
00:15:52,179 --> 00:15:53,913
Andere mensen hebben
andere overtuigingen.

287
00:15:53,938 --> 00:15:56,223
Proberen te begrijpen
waar die vandaan komen...

288
00:15:56,248 --> 00:15:59,023
kan je ook helpen je eigen
overtuigingen te begrijpen.

289
00:15:59,048 --> 00:16:02,540
Eerlijkheid is hierbij onmisbaar.

290
00:16:02,565 --> 00:16:05,191
Eerlijkheid lijkt tegenwoordig
niet zo hip te zijn...

291
00:16:05,216 --> 00:16:10,282
maar het betekent dat we soms tegen
onze eigen gedachten moeten ingaan.

292
00:16:10,982 --> 00:16:14,841
Dat doen we door onszelf
een simpele vraag te stellen...

293
00:16:14,866 --> 00:16:16,356
'Wat als ik het mis heb?'

294
00:16:16,381 --> 00:16:19,626
Het betekent niet dat we niet
meer geloven in onze overtuigingen.

295
00:16:19,651 --> 00:16:22,473
Ons geloof wordt
misschien juist wel versterkt.

296
00:16:22,542 --> 00:16:24,582
Maar tegen onszelf in denken...

297
00:16:24,607 --> 00:16:27,105
is een effectieve manier om
propaganda tegen te gaan.

298
00:16:27,366 --> 00:16:30,062
Om de valkuilen van
propaganda te vermijden...

299
00:16:30,087 --> 00:16:33,364
is het goed om jezelf af
en toe de vraag te stellen...

300
00:16:33,389 --> 00:16:34,747
'Wat als...?'

301
00:16:35,152 --> 00:16:38,164
Daarom is het laatste instrument
dat ik voorstel science fiction.

302
00:16:38,570 --> 00:16:43,130
Science fiction is een krachtige manier
om ongewenste propaganda tegen te gaan...

303
00:16:43,155 --> 00:16:44,627
en een van mijn favorieten.

304
00:16:44,658 --> 00:16:49,921
Propaganda is binair en stelt
de wereld voor als zwart-wit.

305
00:16:49,946 --> 00:16:52,546
Science fiction is precies
het tegenovergestelde...

306
00:16:52,571 --> 00:16:55,518
omdat het altijd vraagt, 'Wat als?'

307
00:16:56,177 --> 00:16:59,848
Ik gebruik science fiction vaak om de
effecten van propaganda tegen te gaan...

308
00:16:59,873 --> 00:17:02,139
of om het gebruik van
creativiteit terug te winnen...

309
00:17:02,164 --> 00:17:04,983
en soms om in moeilijke
tijden weer hoop te krijgen.

310
00:17:05,983 --> 00:17:07,990
Maar dat is een ander verhaal.

311
00:17:08,015 --> 00:17:12,586
Misschien iets voor een toekomstig
college van de Universiteit van Nederland.

312
00:17:13,066 --> 00:17:14,652
Bedankt voor het luisteren.

313
00:17:15,167 --> 00:17:19,119
Uit onderzoek blijkt dat je slimmer wordt
van het kijken van educatieve filmpjes.

314
00:17:20,855 --> 00:17:24,135
Meer video's?
Abonneer je op ons kanaal.