File:AGAD (18) Upoważnienie dla Ksawerego Gałęzowskiego, Pudło 660-14, s. 7.png

Upoważnienie dla Ksawerego [Seweryna] Gałęzowskiego na odebranie sum zebranych na rzecz powstania, udzielone przez dyrektora Wydziału Wojny gen. Józefa Wysockiego
Dyrektor Wydziału Wojny Tymczasowego Rządu Narodowego Józef Wysocki wydaje upoważnienie dla Ksawerego Gałęzowskiego na odebranie funduszów na cele powstania od Józefa Ordęgi
Tymczasowy Rząd Narodowy, oprócz działalności na terenie kraju, organizował powstańczą służbę zagraniczną, polegającą na tworzeniu struktury państwowej i działalności dyplomatycznej. Zabiegano o poparcie dla sprawy polskiej ze strony rządów, organizacji i społeczności Europy. Chodziło również o zorganizowanie konkretnej pomocy materialnej, dostaw broni i amunicji, werbowanie ochotników do walki o sprawę polską i propagandę na rzecz powstania.
W lutym i marcu 1863 r. utworzono w kilku państwach sieć agentur zagranicznych. Agenci uzyskiwali pełnomocnictwa do reprezentowania Tymczasowego Rządu Narodowego i podejmowania wszelkich czynności dotyczących interesów sprawy polskiej. We Francji taką funkcję sprawował Józef Ordęga. Otrzymał on ponadto upoważnienie do przejmowania i przekazywania za pokwitowaniem wszelkich funduszy pozyskanych ze składek przekazywanych przez instytucje i osoby prywatne.
28 II 1863 r. Ordęga został oficjalnie mianowany przez Rząd Narodowy komisarzem w Paryżu. Zaopatrzony został w pieczęć „Organizacja Narodowa. Komisja Zagraniczna”; używał także pieczęci: „Komisarz Nadzwyczajny Rządu Narodowego”, której przyłożenie równoważne było ze złożeniem podpisu.
3 V 1863 r. powstał w Paryżu Komitet Polski. Jego zadaniem, oprócz kształtowania opinii przychylnej sprawie polskiej i rozwijania akcji propagandowej, było organizowanie zbiórek pieniężnych na cele powstania. Od 31 V 1863 funkcję jego sekretarza sprawował Mordęga, faktycznie zaś pełnił w nim rolę kierowniczą. W latach 1863 – 1864 przeszło przez jego ręce ponad 630 tys. franków ze składek polskich i zagranicznych, przekazanych przede wszystkim na cele wojenne, ale także na rzecz polskiej dyplomacji i propagandy.
Pomiędzy Rządem Narodowym a strukturami państwowymi za granicą zorganizowana została stała łączność. Oprócz stałych kurierów wykorzystywano w tym celu osoby prywatne i konsulat francuski w Warszawie. Główny szlak łączności prowadził przez Kraków. Zorganizowano tam Biuro Korespondencyjne. Podobne powstały w Poznaniu, Lwowie, Królewcu i Wiedniu. Ich zadaniem było przekazywanie informacji pomiędzy Paryżem, Warszawą i Wiedniem. Tą drogą przechodziły także informacje dotyczące przekazywania funduszy na sprawę narodową. Dyrektor Wydziału Wojny z upoważnienia Rządu Narodowego (w marcu 1863 r. był nim przejściowo Józef Wysocki) wystawiał upoważnienia dla kuriera na odebranie zebranych kwot i dostarczenie ich do kraju. Na tym samym upoważnieniu kwitowany był odbiór z podpisem kuriera (jednym z nich był Ksawery Gałęzowski [właściwie – Seweryn], światowej sławy lekarz okulista posiadający prywatną praktykę w Paryżu) i pieczęcią komisarza nadzwyczajnego.
W celu kontroli przepływu wszelkich funduszy na cele powstańcze oraz zgodności rachunków z faktycznym przychodem i rozchodem Rząd Narodowy powołał (10 X 1863 r.) Izbę Obrachunkową w Paryżu. Jej zadaniem oprócz oceny ich prawidłowości, gromadzenia i przechowywania, było także regularne informowanie władz centralnych w Warszawie o rzeczywistym stanie funduszy i ich przepływie.
Miejsce: Paryż
Opis zewnętrzny: Oryginał, rękopis, bifolium papierowe o wymiarach 21x26,8 cm., j. polski, 1 s., dwie pieczęcie: Dyrekcja [Wydział Wojny]; Komisarz Nadzwyczajny [Rządu Narodowego]
Miejsce przechowywania: Biblioteka Polska w Paryżu. Rząd Narodowy Powstania 1863-1864. Archiwum Izby Obrachunkowej, sygn. 660/14, s. 7
Autor komentarza: Monika Michalska