File:Abbasabad behshahr 3 - panoramio.jpg

Abbasabad behshahr 3

مجموعه تاريخي عباس آباد بهشهر به فاصله 9 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان بهشهر، بر فراز ارتفاعات البرز بعد از روستاي علي تپه (التپه) و در دل جنگل انبوه واقع گرديده است. راه دسترسی به مجموعه مذکور از طریق جاده آسفالته ای است که از جاده اصلی بهشهر-گرگان منشعب شده و بعد از عبور از روستای التپه به محوطه مذکور منتهی می‌گردد. شيب عمومي محوطه از سمت جنوب به سمت شمال است. اين وضعيت و همچنين وجود آب و چشم‌اندازهاي زيبا عامل مهم شكل‌گيري معماري دوره صفويه در محوطه مذكور بوده است.

باغ عباس آباد مجموعه ای است شامل سد عباس آباد، مخزن و دریاچه سد، گل باغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و دو برج آجری که در سال ۱۰۲۱ (ه.ق) به دستور شاه عباس اول به صورت پلکانی و مطبق در 3 سطح احداث گردیده است.

جاده‌های سنگ فرش ورودی به باغ عباس آباد

باغ تاريخي عباس‌آباد:متن بزرگ باغ تاريخي عباس‌آباد بهشهر، بر بالاي تپه ای طبيعي احداث گرديده است، بدين ترتيب كه مهندسين دوره صفوي با بريدن تپه و ايجاد پله و صفه، باغي مطبق و پلكاني را ايجاد نموده‌اند و در بالاترين قسمت تپه اقدام به عمارت‌سازي نموده‌‌اند. اين باغ بر اساس شواهد بدست آمده يكي از بي‌نظيرترين باغهاي ايراني است. علاوه بر عمارت سازی مذكور، در قسمت تراس مركزي، حوض بزرگ در مركز و حوضهاي كوچكتر در اطراف احداث نمودند. به پيروي سطح شيبدار و همچنين لوله‌هاي سفالي، آب از فرادست حوض مركزي به صورت فواره ظاهر مي‌گشته و مابقي از طريق لوله های سفالي، حوضهاي جانبي را پر مي‌كرده است. معماري در باغ و باغسازي كاملاً به صورت قرينه انجام پذيرفته كه موجب زيبايي آن را فراهم می آورده است. مهندسين و معماران دوره صفوي با احداث باغ به روش پلكاني و مطبق و همچنين با بكارگيري از سطوح شيبدار و لوله‌هاي سفالي، علاوه بر زيبايي، موسيقي آب را در باغ ايجاد نموده‌اند كه سبب آرامش افراد مستقر در باغ مي‌گرديده است.

سد و دریاچه عباس آبادمتن بزرگ

سد: بناي سد از دوره صفويه در ميان دره ای عميق احداث گرديده است، ارتفاع بناي مذكور به صورت تقريبي 20 متر می باشد كه در پي، عرض آن به 20 متر و در قسمت تاج عرض آن به 10 متر و طول آن به 70 متر مي‌رسد. مصالح عمده سازه مذكور، سنگ، آجر و ملاط ساروج است. سد داراي سه دريچه خروجي بوده و در پشت آن پشت بندی قرار دارد كه داراي دو گونه كاربري مي‌باشد: 1- بعنوان پشت بند سد محسوب مي‌گردد. 2- بعنوان مركز تخليه و چاه تخليه آب محسوب مي‌گردد. مساحت كل مخزن سد قريب به 10 هكتار بوده و در حدود 600 هزار متر مكعب آب را در خود ذخيره مي‌نمايد، منبع تامين كننده آب مخزن سد، آب چشمه سرچشمه است. بر اساس بررسي بعمل آمده بعضي از قسمتهاي مخزن سد در گذشته شفته ریزی (ملاط آهك) بوده كه عمل مذكور از رشد گياه لويي كه در تمام آببندانهاي مازندران می روید جلوگيري مي‌نموده است.

بناي چهار طاقي مركز مخزن سد: بناي مذكور از هشت جرز به ابعاد تقريبي 4×3 متر در پيرامون و يك جرز مشبك در مركز شكل گرفته است. بناي چهار طاقي مركز مخزن سد عباس‌آباد داراي دو كاربرد مي‌باشد، نخستين كاربرد بناي مذكور، كاربردي فني است. بدين ترتيب كه جرز مركزي چهارطاقي به صورت مشبك احداث گرديده است. مهندسين سازنده سد به گونه‌اي آن را طراحي كرده‌اند كه هرگاه احساس مي‌گرديد كه مخزن سد، حداكثر آبگيري را انجام داده است و انرژي پتانسيل آب در حال فشار بر روي ديوار سد است، آب از دريچه خروجي سد تخليه نگردد، زيرا در آن حالت تخليه آب از دريچه، موجب تخريب بيشتر سد مي‌گرديده است. ساخت تونل زير زميني در زمان صفويه و مرتبط كردن آن به جرز مركزي چهارطاقي و همچنين خارج كردن تونل به فاصله 150 متري پايين دست ديواره سد، كه در زمان ازدياد فشار آب، امكان باز كردن دهانه كانال سرپوشيده وجود داشته است، موجب مي‌گرديد كه فشار آب از ديواره سد كاسته شده و به سمت مركز، هدايت گردد. در نتيجه اين عمل آب از طريق جرز مركزي مكش و آنگاه از طريق كانال سرپوشيده به پايين دست سد تخليه مي‌گرديد. كاربرد ديگر بناي چهار طاقي، تفريحي بوده است. در همين راستا از منتهي‌اليه باغ، پله آجري براي دسترسي به آن وجود داشته و همچنين بقاياي پايه‌هاي پل چوبي در داخل مخزن سد مشخص مي‌باشد. بر بالاي چهارطاقي آثار فواره و حوض موجود است. كه نظر هر بيننده را به خود جلب مي‌نمايد. آبرساني به اين بنا از طريق لوله‌هاي سفالي كه آب چشمه فرادست را به آنجا هدايت مي‌نمود انجام مي‌گرديده است. محوطه گلباغ (ايستگاه توزيع آب):متن بزرگ محوطه گلباغ يا ايستگاه توزيع آب به فاصله 600 متري از باغ واقع گرديده است. محوطه مذكور در ادامه يك شيب قرار داشته به نحوي كه، شيب را بريده و آن را به صورت يك سطح تقريبا صاف در آورده‌اند. اختلاف ارتفاع محوطه فوق نسبت به باغ در حدود 10 متر مي‌باشد. بنابر احتمال، آب چشمه (سرچشمه يا قوري چشمه( به محوطه فوق هدايت مي‌گرديده، سپس با گردش در حوضهاي متعدد به يك آرامش و تصفيه مي‌رسيده است و بعد از آن به پيروي از سطح شيبدار و همچنين لوله‌هاي سفالي به سمت باغ اصلي حركت مي‌كرده است. وسعت منطقه گلباغ در حدود 3500 متر مربع است و بر اساس بقاياي معماري برج محوطه گلباغ در دوره صفويه، به لحاظ اهميت در امر آبرساني، توسط نگهباناني محافظت مي‌گرديده است. محل احتمالي كاخ: محل احتمالی کاخ پادشاهان صفوی

به فاصله تقريبي 5/1 كيلومتري شمال باغ بر بالاي كوه مشرف بر دشت بهشهر و خليج ميانكاله ، بقاياي آثار معماري از دوره صفوي شناسايي گرديده است. ابعاد اوليه پلان شناسايي شده 50×40 متر است و مصالح عمده آن را سنگ و آجر تشكيل مي‌دهد. راه دسترسي به آن از طريق يك جاده سنگفرشي كه از باغ به آنجا مي‌رسد امكان‌پذير مي‌گردد. با توجه به موقعيت ساختاري بناي شناسايي شده بر بالاي كوه و همچنين بدست آمدن سفالهاي پوشش بام لعابدار با لعابهاي آبي، آبي فيروزه‌اي، سبز و قهوه‌اي و همچنين عدم دست يابي به بقاياي معماري كاخ در حفريات باستان شناختي در محوطه اصلي باغ تاريخي عباس آباد، مي‌توان اظهار داشت محل كشف شده محل احتمالي كاخ پادشاهان صفوي در عباس آباد باشد.

بناي حمام تاريخي عباس‌آباد : در ضلع غربي باغ و متصل به آن و در سطحي پايين‌تر از باغ، بناي حمام تاريخي با زير بنايي به وسعت 160 متر مربع قرار دارد. بر اساس ظواهر امر و بررسي‌هاي به عمل آمده، پوشش سقف بناي حمام گنبدي شكل بوده است و مصالح عمده سازه آن آجر بوده و همچنين از تزيينات كاشي و ملاط ساروج در آن استفاده شده است. بناي حمام از بخشهاي زير تشكيل شده است: 1- بخش سر بينه (رختكن) : بخش فوق علاوه بر كاشي كاري داراي حوضي به ابعاد 5/1×1 متر و به عمق 70 سانتيمتر است. عملكرد حوض مذكور در واقع براي شستن پا و عادت كردن بدن فرد استحمام كننده به هواي بيرون از حمام بوده است تا از بيماريهاي ناگهاني جلوگيري شود. 2- فضاي مياندر: فضاي مذكور در حد فاصل بين فضاي سربينه و گرمخانه (محل استحمام) احداث گرديده است. بر اساس شواهد و همچنين حفريات باستان شناختي، كف و ديوار فضاي مياندر به تزيين كاشي مزين بوده است. عملكرد فضاي مياندر در واقع موجب آمادگي بدن فرد استحمام كننده به هواي گرم فضاي گرمخانه بوده است و بعلت عادت كردن بدن به هواي گرمخانه از بيماريهاي ناگهاني پيشگيري مي‌شده است. 3- گرمخانه: فضاي مذكور در ضلع جنوب شرقي فضاي مياندر احداث گرديده است. در واقع فضاي گرمخانه محل شستشو و استحمام بوده است. بر اساس يافته‌هاي باستان شناختي، فضاي گرمخانه بناي حمام تاريخي عباس‌آباد داراي حوضهاي متعدد بوده است. حوضهاي متعدد در بناي اين حمام، بيان كننده رعايت بهداشت و عدم استفاده از خرانه به صورت عمومي است. علاوه بر مورد فوق و با توجه به خاک برداريهاي انجام شده، مشخص گرديده است كه فضاي گرمخانه مزين به كاشي با لعابهايي به رنگهاي مختلف بوده است. 4- خزانه آب گرم: اين قسمت از بنا در ضلع غربي حمام، حد فاصل فضاي مياندر و گرمخانه احداث ‌گرديده است.آب از قسمت شمالي بنا وارد فضاي مذكور شده، سپس آتش موجب گرم شدن آب در خزانه مي‌گرديده است. 5- كانال (گربه رو) عبور جريان هواي گرم: كانال فوق از قسمت تون وگلخن حمام كه در زير خزانه آب گرم قرار دارد با جهت‌هاي مختلف در زير كف فضاي گرمخانه و مياندر امتداد يافته و به دود كشهايي كه در بدنه و ديوار بناي حمام، موجود مي‌باشند متصل مي‌گرديد. كانال مذكور وسيله انتقال دود و حرارت بوده است، بطوريكه عبور جريان هواي گرم علاوه بر گرم كردن آب خزانه، سبب گرم شدن كف فضاي مياندر و فضاي گرمخانه مي‌شده است.

اهميت بناي حمام عباس‌آباد: متن بزرگ آنچه كه بناي مذكور را با اهميت مي‌نمايد روش آبرساني آن است.آب از قسمت شرقي بناي حمام از طريق لوله‌هاي سفالي(تنبوشه ) كه در داخل ديوارهاي بناي حمام قرار دارد بعد از عبور از ضلع شمالي ديوارحمام، وارد ضلع غربي گرديده و خزانه آب گرم را پر مي‌كرده، سپس آب در خزانه بعد از گرم شدن از طريق لوله‌هاي سفالي (تنبوشه)، ديگر حوضهاي موجود فضاي گرمخانه را پر مي‌نموده است. روش آبرساني آب سرد بناي حمام مذكور به مانند آب گرم انجام مي‌پذيرفته است، بدين ترتيب، آب سرد از طريق لوله‌هاي سفالي بعد از عبور از ضلع شرقي حمام با پر نمودن حوضي در بالا دست (خارج از بناي حمام) از طريق لوله‌هاي سفالي (تنبوشه) حوضهاي موجود در فضاي سربينه و گرمخانه را پر مي‌نموده است، به بياني ديگر هر حوض در فضاي گرمخانه و سربينه حمام تاريخي عباس‌آباد بهشهر داراي دو سيستم آبرساني آب سرد و آب گرم بوده است.

محور آبرساني: محور آبرساني مذكور به طول 600 متر كه از اتصال لوله‌هاي سفالي بوجود آمده احداث گرديده است. لوله‌هاي سفالي مذكور در داخل ديوار آجري به ابعاد 20/1× 20/1 سانتي متر محافظت مي‌گرديده و عامل انتقال آب محوطه گلباغ به سمت باغ بوده‌اند. لوله‌ها را به صورت نر و مادگي ساخته و به همديگر متصل مي‌كردند.

برج آجری - مجموعه عباس آباد

برج آجري: در محوطه تاريخي عباس‌آباد، دو برج آجري به قطر7 متر و به ارتفاع 14 متر از دوران صفويه به يادگار مانده است. مصالح عمده سازه مذكور، ملاط ساروج و آجر به ابعاد 5×26×26 سانتي متر مي‌باشد. با توجه به ساختار دو بناي برج كه بر روي محور آبرساني قرار دارند، مي‌توان گفت كه برجها عملكرد صرفاً نگهباني نداشته و با توجه به اختلاف ارتفاع محوطه گلباغ نسبت به باغ، دو برج در واقع براي جلوگيري از ضربات قوچي شكل سيالات، توسط مهندسين دوره صفويه مد نظر قرار گرفته‌اند. از ديگر مواردي كه كاربري حفاظتي برجها را نفي مي‌كنند عبارتند از: 1- پوشش جنگلي محوطه، ديدن مناطق دور دست ازفراز برج را ناممكن مي‌نمايد. 2- در محوطه، برجهاي مذكور تكرار نشده‌اند. در واقع مي‌توان گفت كه برجها، سوپاپ اطمينان و يا به بيان ديگر بعنوان شتر گلويي جهت فشارشكني آب احداث گرديده‌اند. آسياب آبي: متن بزرگ آسياب مذكور به فاصله تقريبي 5/1 كيلومتري جنوب باغ در ميان دو رود پر آب احداث گرديده است. مصالح عمده تشكيل دهنده سازه فوق سنگ، آجر و ملات ساروج است. آجرهاي بكار رفته در آسياب به ابعاد 5×26×26 سانتي‌متر بوده و راه دسترسي به آسياب از طريق يك جاده سنگ فرش امكان‌پذير مي‌گردد. نحوه كاركرد بناي فوق بدين طريق است كه آب از طريق كانال سرپوشيده به سمت كانال روباز آجري به طول 100 متر هدايت شده، سپس با يك شيب تقريباً مناسب به سمت چرخ آسياب حركت كرده و سبب به حركت در آمدن پره‌هاي چرخ مي‌گرديده است. مهندسين دوره صفوي با احداث آسياب آبي در محل مورد نظر، از انرژي آب بيشترين بهره را براي به حركت در آوردن چرخهاي آسياب برده‌اند.

Behshahr (Persian: بهشهر‎; formerly Ashraf and Ashraf ol Belād)[1] is a city in and the capital of Behshahr County, Mazandaran Province, Iran. At the 2006 census, its population was 83,537, in 22,034 families.[2] It is approximately forty kilometers from Sari. The name Behshahr literally means The Best city. It includes many historical sites such as Abbas Abad – the home of the Abbas the Great, Cheshmeh Emarat, Baghe Shah and the Chit Sazi Factory. The city of Behshahr is an industrial city which produces "Tokhme", vegetable oil, and a dish-soap known as "Rika". Rika is the local term for son. Behshahr is home to Behshahr Industrial Company which is the biggest producer of vegetable oil in Iran since 1951.[3] Behshahr is home to many famous Iranian figures ranging from actors to political figures. One of the more famous political figures from Behshahr is Ahmad Tavakkoli who once was a presidential candidate. Every year, famous members of the Iranian entertainment industry gather in Behshahr in a ceremony rewarding entertainers. More recently, such members included Parviz Parastui (Parastooei) who is most known for his roles in "Marmoulak" [The Lizard] and "Bid e Majnoon". Recently, after scavenging near the suburbs of Behshahr, an ancient town was discovered which included nearly a thousand corpses of children to middle-aged men. The corpses had heights above the modern typical heights. In the area, gold and jars were found. A major tourism resort is Abbas Abbad which is famous for its greenery and beauty and also its historic significance. There is a road which leads up to a mountain through the jungle. In the touristic Abbas Abbad, the jungle surrounds a lake with a semi-destroyed castle in the middle. The castle once belonged to the King Abbas.

Behschahr (auch Behshahr (persisch ‏بهشهر‎), ehemals Ashraf ol Belād) ist eine Stadt in der Provinz Māzandarān im Norden des Iran, unweit der Provinzhauptstadt Sārī. Einst war Behschahr der Landsitz Abbas I.. Zahlreiche königliche Paläste und Gärten stammen aus dieser Zeit, von denen nur noch einige rudimentär erhalten sind. Hierzu zählen der Wohnsitz Abbas I., Abbās Ābād, der sich inmitten eines nach ihm benannten Sees befindet, der auf einem Hügel gelegene Safi Ābād- Palast und das Haram-Khāneh. Weiterhin stammt eine Reihe von Gärten aus dieser Zeit; so zum Beispiel der Bāgh-e Sāheb-oz Zamān, der Bāgh-e Schomāl, der Bāgh-e Tappeh und der Bāgh-e Schāh. In Behschahr kam es auch zu Begegnungen zwischen Abbas I. und dem italienischen Forschungsreisenden Pietro della Valle[2]. Heute wohnen viele berühmte Persönlichkeiten aus Unterhaltung und Politik in der Stadt. Außerdem ist sie Sitz einer Technischen Universität. In Behschahr befindet sich die Textilfabrik Tschit Sāzi, eine Lebensmittelfabrik u.a. zur Herstellung von Pflanzenöl und Tochmeh[3], außerdem wird hier das Spülmittel Rika (das lokale Wort für „Sonne“) hergestellt. Ausgrabungen in den Vororten der Stadt brachten eine alte Stadt zum Vorschein, in der neben Krügen und Gegenständen aus Gold auch Gräber mit Körpern von an die Tausend Kindern bis zu Männern mittleren Alters gefunden wurden