File:971021 De Arabische Wereld web (programmaboekje).pdf

Nederlands: De oorsprong van de Arabische muziek valt uit mekaar in twee richtingen. Enerzijds ontstond in Bagdad een stijl die zich liet inspireren door de Griekse, Turkse en Perzische traditie, anderzijds stond het Moorse Cordoba aan de wieg van een 'Arabo-Andalousische' stijl. Een van de sleutelfiguren die beide stromingen vorm gaf was het muzikale genie Zyriab, die in de negende eeuw uit Irak werd verstoten door afgunstige musici en zich daarna in het door de Moren bestuurde Spanje toelegde op de 'pure' Arabische muziek. Deze tweespalt is ook nu nog duidelijk merkbaar in de muziek. Uiteraard herbergen deze twee grote richtingen talloze stijlen en ritmes, die de rijkdom en de diversiteit enkel kunnen versterken. De Arabische muziek is opgebouwd op basis van modi. Een term die steeds weer opduikt en die aan de basis ligt is 'maqam'. Een maqam is een toonladder waarin bepaalde noten benadrukt worden. Deze opeenvolging van tonen, of delen ervan, wordt steeds herhaald en vormt de basismelodie die kan uitgewerkt worden en waarop men kan improviseren. Zo wordt dit 'akkoord' een thema, een melodie die met een welbepaald ritme de basis vormt voor de muziek. De menselijke stem heeft hierbij altijd een belangrijke rol gespeeld. Zij vormt de brug tussen de poëzie en de muziek, en in de loop der eeuwen werden expressie en nuancering tot in de details verfijnd. Amina Alaoui. Tijdens de bijna acht eeuwen Arabische beschaving in Spanje (711-1492) werden niet alleen de waarden uit de islamitische wereld nieuw leven ingeblazen, maar onderging deze beschaving ook tal van invloeden uit andere culturen. Een echte symbiose, die werd aangemoedigd door de regerende kaliefs, en die aan de wieg stond van een rijke beschaving die naast poëzie, architectuur, wetenschap en theologie ook bijzonder mooie muziek voortbracht. Tijdens de herovering van het Iberisch schiereiland door de christenen trokken de moslims zich terug in Granada, het laatste bastion. Granada was korte tijd een intense smeltkroes van de verschillende muzikale stijlen die in Sevilla, Cordoba, Valencia, … ontstonden. Zo werd de basis gelegd van de 'tweede' school uit Granada, de Tarab Gharnati, die al de schoonheid en rijkdom van de verschillende richtingen in zich sloot. De gharnati-stijl kwam samen met de andere verwezenlijkingen terug in Noord-Afrika en werd oraal overgeleverd. In 1902 maakte Nathan Yafil een twintig delen dik standaard werk rond deze muziek en zorgde zo voor een nieuwe interesse die in de jaren twintig in Marokko voor een echte heropleving zorgde. Amina Alaoui wordt beschouwd als één van de origineelste en beste hedendaagse vertolkers van de gharnati-stijl. Ze werd in 1964 geboren in Fez en genoot vanaf haar zesde een artistieke opleiding. Ze studeerde Arabische en Spaanse filologie en bestudeert de Arabo-Andalousische muziek al sinds jaren. Zehava Ben vertolkt het repertoire van Oum Kalthoum. Een Israëlische zangeres zingt een programma met liederen bekend van de grootste Arabische zangeres aller tijden, begeleid door een Israëlisch-Arabisch orkest. Zehava Ben is meer dan een uitmuntende zangeres, ze is een symbool geworden en, na haar concert in Jerusalem, is ze voor veel Arabieren de reïncarnatie van Oum Kalthoum. In 'Ha'aretz', de belangrijkste krant in Israël, lazen we het volgende artikel: 'Op het Jaffa Peace Festival was ik getuige van de stemmen van de geschiedenis. Klokslag middernacht betrad Zehava Ben het podium voor een publiek dat Oum Kalthoum met de moedermelk had meegekregen. Met duizenden waren ze en ze waren al uren van te voren gekomen, vol spanning en nieuwsgierig. Bij de eerste noot sprong iedereen recht en toen het Haifa Arab Orchestra de openingsmelodie van 'Inta Omri' speelde, braken ze uit in gefluit en opgewonden geroep. Zehava liet de microfoon een beetje zakken en reeg de woorden aan elkaar als waren het kostbare parels en het publiek reageerde heel opgewonden. Iedereen zong zachtjes mee. Zehava probeerde Oum Kalthoum niet te overtreffen en dat maakt haar zo groots. Ze liet eenvoudig de woorden op haar uitzonderlijke stem meevoeren, met een emotie die uit het diepste van haar ziel kwam. Een uur lang intens gevoelige liederen zonder een enkele hapering.' Soeur Marie Keyrouz. In een tijd waarin religies vaak de (vermeende) oorzaak vormen van gewapende conflicten vergeet men vaak dat het woord zelf (religere betekent verbinden) een heel andere oorsprong had. Een van de meest opmerkelijke figuren die met een groot hart en eerlijkheid over de grenzen van het fundamentalisme schrijdt, is Soeur Marie Keyrouz. Als zuster van een Grieks-katholieke orde in Libanon begon ze haar carrière als vertolkster van byzantijnse, maronitische en oud-Syrische religieuze liederen in een door oorlog verscheurd Libanon. Toch was het land een kosmopolitisch centrum van kunst en cultuur, en een thuishaven voor artiesten en intellectuelen die meer despotische regimes ontvluchtten. 'Ik groeide op met Oum Khalthoum en Maria Callas, in het Parijs van het Midden-Oosten', zegt ze. Soeur Marie stapt in de voetsporen van de grote Arabische denkers uit het verleden en legt zich toe op religie, kunst en wetenschap. Ze studeert religieuze wetenschappen, musicologie en antropologie en legt zich ook toe op andere religieuze zangstijlen: gregoriaans en orthodox. Met haar 'Ensemble de la Paix', dat is samengesteld uit artiesten van verschillende landen en religies, slaat ze een brug tussen culturen en overtuigingen. Haar kracht en diepgang heeft over de hele wereld mensen getroffen, zonder een al te makkelijk esthetisme na te streven.

Nederlands: De oorsprong van de Arabische muziek valt uit mekaar in twee richtingen. Enerzijds ontstond in Bagdad een stijl die zich liet inspireren door de Griekse, Turkse en Perzische traditie, anderzijds stond het Moorse Cordoba aan de wieg van een 'Arabo-Andalousische' stijl. Een van de sleutelfiguren die beide stromingen vorm gaf was het muzikale genie Zyriab, die in de negende eeuw uit Irak werd verstoten door afgunstige musici en zich daarna in het door de Moren bestuurde Spanje toelegde op de 'pure' Arabische muziek. Deze tweespalt is ook nu nog duidelijk merkbaar in de muziek. Uiteraard herbergen deze twee grote richtingen talloze stijlen en ritmes, die de rijkdom en de diversiteit enkel kunnen versterken. De Arabische muziek is opgebouwd op basis van modi. Een term die steeds weer opduikt en die aan de basis ligt is 'maqam'. Een maqam is een toonladder waarin bepaalde noten benadrukt worden. Deze opeenvolging van tonen, of delen ervan, wordt steeds herhaald en vormt de basismelodie die kan uitgewerkt worden en waarop men kan improviseren. Zo wordt dit 'akkoord' een thema, een melodie die met een welbepaald ritme de basis vormt voor de muziek. De menselijke stem heeft hierbij altijd een belangrijke rol gespeeld. Zij vormt de brug tussen de poëzie en de muziek, en in de loop der eeuwen werden expressie en nuancering tot in de details verfijnd. Amina Alaoui. Tijdens de bijna acht eeuwen Arabische beschaving in Spanje (711-1492) werden niet alleen de waarden uit de islamitische wereld nieuw leven ingeblazen, maar onderging deze beschaving ook tal van invloeden uit andere culturen. Een echte symbiose, die werd aangemoedigd door de regerende kaliefs, en die aan de wieg stond van een rijke beschaving die naast poëzie, architectuur, wetenschap en theologie ook bijzonder mooie muziek voortbracht. Tijdens de herovering van het Iberisch schiereiland door de christenen trokken de moslims zich terug in Granada, het laatste bastion. Granada was korte tijd een intense smeltkroes van de verschillende muzikale stijlen die in Sevilla, Cordoba, Valencia, … ontstonden. Zo werd de basis gelegd van de 'tweede' school uit Granada, de Tarab Gharnati, die al de schoonheid en rijkdom van de verschillende richtingen in zich sloot. De gharnati-stijl kwam samen met de andere verwezenlijkingen terug in Noord-Afrika en werd oraal overgeleverd. In 1902 maakte Nathan Yafil een twintig delen dik s