File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Reliëf O 143 op de verborgen voet van de Borobudur TMnr 10015879.jpg

Nederlands: Negatief. Negatief waarop reliëf O 143 van de verborgen voet van de Borobudur te zien is. De verborgen voet van de Borobudur is de oorspronkelijke basis van het Buddhistische heiligdom dat rond 800 gebouwd is. In een latere fase van de bouw werd deze basis verborgen, waarschijnlijk om verzakking te verkomen. De verborgen voet loopt om het hele bouwwerk heen en bevat 160 reliëfs die tezamen de Mahakarmawibhangga verbeelden, een Mahayanistische tekst die de werking van de leer van Karma uiteenzet. Deze leerrede wordt aan Buddha toegeschreven en handelt over oorzaak en gevolg.

N.J. Krom en Th. van Erp duiden in hun standaardwerk over de Borobudur (Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931)) de reliëfs van de verborgen voet aan als serie O. Op de reliëfs zijn voorbeelden van de theorie uitgebeeld: goede daden hebben goede gevolgen en slechte daden hebben slechte gevolgen. De reliëfs vallen in twee delen uiteen: O 1 tot en met O 117 verbeelden een aantal daden die leiden tot één en hetzelfde gevolg. De reliëfs O 118 tot en met O 160 tonen verschillende gevolgen van één oorzaak. De uiteenzetting van de leer begint bij de trap aan de oostzijde en ontrolt zich met de klok mee om het bouwwerk heen. De reliëfs moeten dan ook gelezen worden van rechts naar links.

Lange tijd was onbekend wat op de reliëfs van de verborgen voet stond afgebeeld. Hoewel de reliëfs al in 1885 waren ontdekt door Dr Ir J.W. IJzerman (1851-1932) kon de Franse geleerde Sylvain Lévi pas in 1929, op het zesde Congres van het Oostersch Genootschap, constateren dat het op de verborgen voet ging om een Buddhistische tekst: Mahakarmawibhangga. Lévi had in 1922 een manuscript uit 1411 met deze tekst ontdekt in Kathmandu, Nepal. De tekst bleek populair in de Burdhistische wereld te zijn en een aantal verwante teksten te hebben: twee Chinese werken, waarvan één vertaald was in 582 door Gautama Dharmaprajna en één tussen 980 en 1000 door T'ien si Tsai. Daarnaast bevat de Tibetaanse Kanjur twee werken met de titel Karmawibhangga. In 1933 publiceerde de archeoloog N.J. Krom een uitgebreide analyse van het Mahakarmawibhangga op de reliëfs van de bedolven voet. Hierin legt hij een relatie tussen de afbeeldingen op de reliëfs en de tekstpassages in het Mahakarmawibhangga.

Reliëf O 143 bevindt zich aan de oostzijde van de Borobudur en heeft volgens N.J. Krom betrekking op paragraaf 67 van het Mahakarmawibhangga in de Chinese versie: Ch. (G.) LXVII Welke zijn de tien voordelen van de gift van een vaandel? Antwoord: men is een standaard in de wereld en wordt door de koning, ministers, verwanten, vrienden enz. vereerd; men is rijk, onafhankelijk, schatten bezittend; zijn roem wordt naar alle hemelstreken verbreid; men is levenslang schoon van uiterlijk; in volgende incarnaties is men vast en onveranderlijk van gedrag; men heeft grote waardigheid en deugd; men wordt herboren in voorname families; men wordt herboren in de hemels; men bereikt spoedig het Parinirwana. Dit zijn de voordelen van de gift van een vaandel.

Deze paragraaf heeft betrekking op de reliëfs O 141 tot en met O 143. Boven O 141 staat de inscriptie 'pataka' (vaandels) en zijn voorwerpen afgebeeld die door een groep vereerders aan het heiligdom worden aangeboden. Reliëf O 142 is geheel gewijd aan de aanzienlijke rijke man met gevolg en de inscriptie 'adhya-bhogi' (zeer gefortuneerd). Op O 143 zien we een soortgelijke persoon, die een hemelgod voorstelt. Er is geen inscriptie, maar we zien een hemelboom, juwelenpotten en kinnara's (half mens, half vogel). De beeldhouwer heeft zich beperkt tot de steeds terugkerende rijke positie en de hergeboorte in de hemel. (Uit: N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933) 263-264).

Bronnen:

A.J. Bernet Kempers, Borobudur. Mysteriegebeuren in steen. Verval en restauratie. Oudjavaans volksleven (Wassenaar 1973/gewijzigde herdruk); Van Erp, Th., Krom, N.J., Beschrijving van Barabudur (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1920-1931); N.J. Krom, Het Karmawibhangga op Barabudur. Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen, afdeeling letterkunde, deel 76, serie B, No. 8 (Amsterdam: Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1933).. Reliëf O 143 op de verborgen voet van de Borobudur