File:Gülmenin ve Güldürmenin Ahlâkî Değeri Üzerine Kısa Bir Soruşturma.pdf

Türkçe: Gülme, insan türünün temel özelliklerinden biridir. İnsanın bu ayırt edici ve doğal özelliği filozoflar tarafından ahlâkî sorgulamaların konusu olmuştur. Gülmenin ahlâkî açıdan sahip olduğu değer hakkında tartışma yürüten filozoflar, bununla bağlantılı olarak güldürme edimini de incelemişlerdir. Filozofların bir kısmı gülme ve güldürme edimlerini erdem sayacak derecede önemli görmüş; bir kısmı ise bunları ahlâken olumsuz olarak nitelendirmiştir. Bu makale, klasik dönem İslam filozoflarının ahlâka dair sorgulamalarında gülme ve güldürme edimlerini nasıl değerlendirdiklerini ve onları ahlâkî yetkinlik süreci içerisinde nerede konumlandırdıklarını tartışmaktadır. Tartışma neticesinde şu sonuçlara ulaşılmıştır: İslam filozofları, gülme ve güldürme edimlerinde aşırıya kaçıldığı taktirde ahlâken olumsuz bir durumun ortaya çıktığı konusunda hemfikirdir. Ancak filozoflar arasında, ölçülü biçimde sergilendikleri taktirde bunların ahlâkî yönden kazanacakları yeni değer hususunda fikir ayrılığı bulunmaktadır. Filozofların bir kısmı bunların erdem olacaklarını, bir kısmı ise ahlâkî açıdan aynı olumsuz değere sahip olmaya devam edeceklerini ileri sürmektedir.