File:Informatika maltzurra.webm

From Wikimedia Commons, the free media repository
Jump to navigation Jump to search

Original file(WebM audio/video file, VP8/Vorbis, length 2 min 26 s, 1,920 × 1,080 pixels, 2.67 Mbps overall, file size: 46.37 MB)

Captions

Captions

Add a one-line explanation of what this file represents

Summary[edit]

Description
Euskara: Informatika maltzurra

Malwareari buruzko grafismoa. Hasierako birus informatikoetatik hasita, troiarrak, har informatikoak, eta ransomware. Historian izan diren birus informatiko ospetsu batzuk aipatzen dira. Creeper, Melissa, I love you, Slammer eta Cryptolocker.

Transkribapena:

Lehendabizi bizia sortu zen. Gero, birusak. Eta informatikan gauza bera: lehendabizi, softwarea asmatu zuten, eta gero Creeper azaldu zen, lehen birus informatikoa. “Harrapa nazazu”, esaten zuen. Urtebete geroago, Reaper antibirusa sortu zuten Creeper harrapatzeko.

Creeper joko moduko bat zen, baina ate bat ireki zuen. Geroztik, informatikari batzuen sormena software maltzurra sortzen hasi zen. Eta, orain, ate hori ezin da itxi, sormena geldiezina delako.

Melissa birusak egun gutxi behar izan zituen ehunka mila ordenagailu kutsatzeko. Ordenagailua ez zuen kaltetzen, baina posta elektronikoa mantsotzen zuen eta horrela 80 milioi dolarreko galera eragin zien kutsatutako enpresei.

Nahi gabe bada ere, birusak erabiltzaileak berak zabaltzen ditu. Har informatikoak, ordea, gai dira laguntzarik gabe zabaltzeko. “I love you” harra Filipinetan programatu, eta 45 milioi ordenagailutara zabaldu zuten bi egunetan. Postako kontaktuei bere buruaren kopia bat bidaltzen zien, disko gogorreko datuak borratzen zituen bitartean.

Postatik kanpo ere bada arriskua. Ordenagailuetan ditugun infekzio gehienak troiarrak dira. Guk geuk instalatzen ditugu beste programa baten barruan ezkutatuta datozelako. Batzuk espioiak dira eta teklatuan pikatzen duguna erregistratzen dute. Beste batzuek sistema aldatzen digute ordenagailuaren jabe bihurtzeko. Eta beste batzuk gai dira ordenagailua pizteko itzalita dagoenean. Denetik dago.

Slammer birusak 75.000 zerbitzari kutsatu zituen 10 minutuan. Amerikako Bankua blokeatu zuen, larrialdien telefonoa ere bai eta hegaldi asko ezin abiaturik geratu ziren. Eta bahitzaile informatikoak ere badira: ramsonwareak. CryptoLocker ezagunak diskoa enkriptatzen du, eta dirua eskatzen du deskodetzearen truke.

Maltzurkeria informatikoa. Baina kontuz. Ez dira ordenagailuak bakarrik infektatzen.
Date 13 May 2017
Source
Author
Euskara: Elhuyar Fundazioa eta EiTB - Guillermo Roa (irudiak eta testuak) eta Alaitz Ochoa de Eribe (ahotsa)
English: Elhuyar Fundazioa and EiTB - Guillermo Roa (graphics and texts) and Alaitz Ochoa de Eribe (voice)

Licensing[edit]

w:en:Creative Commons
attribution share alike
This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.
Attribution:
Euskara: Elhuyar Fundazioa eta EiTB - Guillermo Roa (irudiak eta testuak) eta Alaitz Ochoa de Eribe (ahotsa)
English: Elhuyar Fundazioa and EiTB - Guillermo Roa (graphics and texts) and Alaitz Ochoa de Eribe (voice)
You are free:
  • to share – to copy, distribute and transmit the work
  • to remix – to adapt the work
Under the following conditions:
  • attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
  • share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.

File history

Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.

Date/TimeThumbnailDimensionsUserComment
current09:47, 30 January 20182 min 26 s, 1,920 × 1,080 (46.37 MB)Elhuyar Fundazioa (talk | contribs){{eu|Bideo hau [http://teknopolis.elhuyar.eus/ Teknopolis saioan agertu da] eta Wikimedia Commonsera igo da Euskal Wikilarien Kultura Elkartearekin egindako akordioa dela eta.}}{{en|This video [http://teknopolis.elh...

The following page uses this file:

Transcode status

Update transcode status
Format Bitrate Download Status Encode time
VP9 1080P 1.14 Mbps Completed 19:36, 29 August 2018 5 min 56 s
Streaming 1080p (VP9) 1.04 Mbps Completed 15:01, 12 March 2024 2.0 s
VP9 720P 458 kbps Completed 19:33, 29 August 2018 2 min 53 s
Streaming 720p (VP9) Not ready Unknown status
VP9 480P 251 kbps Completed 19:32, 29 August 2018 1 min 42 s
Streaming 480p (VP9) 154 kbps Completed 16:57, 23 March 2024 1.0 s
VP9 360P 167 kbps Completed 19:31, 29 August 2018 1 min 15 s
Streaming 360p (VP9) Not ready Unknown status
VP9 240P 135 kbps Completed 19:31, 29 August 2018 1 min 3 s
Streaming 240p (VP9) 38 kbps Completed 11:20, 5 December 2023 1.0 s
WebM 360P 329 kbps Completed 09:48, 30 January 2018 1 min 13 s
Streaming 144p (MJPEG) 839 kbps Completed 14:39, 15 November 2023 8.0 s
Stereo (Opus) 93 kbps Completed 12:27, 24 November 2023 3.0 s
Stereo (MP3) 128 kbps Completed 08:02, 10 November 2023 5.0 s

File usage on other wikis

The following other wikis use this file:

Metadata