Dutch subtitles for clip: File:Catalhöyük, erste Großsiedlung der Menschheit (CC by 4.0).webm

1
00:00:03,188 --> 00:00:07,253
Çatalhöyük was de eerste
grote nederzetting ter wereld.

2
00:00:07,291 --> 00:00:11,930
Het ontstond ongeveer 9500 jaar
geleden in wat nu Turkije is.

3
00:00:12,196 --> 00:00:16,292
In zijn hoogtijdagen woonden
er ongeveer 2500 mensen,

4
00:00:16,332 --> 00:00:21,739
dicht bij elkaar in rechthoekige huizen
die alleen via het dak toegankelijk waren.

5
00:00:22,000 --> 00:00:23,976
Een functionele architectuur,

6
00:00:23,996 --> 00:00:28,460
want met grote ramen en deuren zou
het binnenshuis te heet worden.

7
00:00:28,500 --> 00:00:30,749
Er waren geen straten en pleinen.

8
00:00:30,782 --> 00:00:33,765
Het leven speelde zich
voornamelijk af op de daken.

9
00:00:33,805 --> 00:00:37,088
Het was kennelijk
een gelijkwaardige samenleving.

10
00:00:37,144 --> 00:00:39,705
Er waren geen paleizen of tempels,

11
00:00:39,749 --> 00:00:42,492
ook marktplaatsen
en werkplaatsen ontbraken.

12
00:00:42,522 --> 00:00:45,476
Elk huishouden onderhield zichzelf,

13
00:00:45,506 --> 00:00:49,262
zorgde voor de veeteelt
en produceerde gereedschap.

14
00:00:50,278 --> 00:00:52,219
De inwoners kregen ook

15
00:00:52,238 --> 00:00:55,281
te maken met typische problemen
van een beschaving,

16
00:00:55,312 --> 00:00:58,845
waaronder het verwijderen
van afval en uitwerpselen.

17
00:01:00,227 --> 00:01:03,583
Over het algemeen was
de gemeenschap waarschijnlijk stabiel,

18
00:01:03,613 --> 00:01:07,343
want Çatalhöyük bleef
tweeduizend jaar lang bewoond.

19
00:01:08,209 --> 00:01:11,066
Maar de mensen wóónden
niet alleen in de huizen,

20
00:01:11,114 --> 00:01:14,286
ze vierden er ook rituele feesten.

21
00:01:15,747 --> 00:01:20,289
Grote muurschilderingen met gekleurde
jachttaferelen getuigen hiervan.

22
00:01:20,500 --> 00:01:24,813
Vermoedelijk verwezen de schilderingen

23
00:01:24,844 --> 00:01:27,465
naar inwijdingsrituelen of
cultische jachten.