Kazakh subtitles for clip: File:HIV and AIDS explained in a simple way.webm

1
00:00:00,250 --> 00:00:03,265
АИВ пен ЖИТС жайлы түсіндіреміз.

2
00:00:04,282 --> 00:00:08,582
Адамның иммунды жүйесі ағзаны
аурулардан әрдайым қорғайды.

3
00:00:08,966 --> 00:00:12,297
Ол кез-келген зиянкестерді танып,
оларды жою үшін Т-жасушалар

4
00:00:12,330 --> 00:00:14,969
деп аталатын қандағы сақшыларды қолданады.

5
00:00:15,217 --> 00:00:17,235
Бірақ адам организміне шабылдаудың орнына,

6
00:00:17,274 --> 00:00:23,159
адамның иммунтапшылық вирусы, не АИВ,
өздері сол Т жасушаларына шабуылдайды.

7
00:00:23,287 --> 00:00:27,510
Ол оларды көшірме
жасушы машинаға айналдырып,

8
00:00:27,576 --> 00:00:30,709
өз көшірмелерін жасап алады
да зақымданған T-жасушаларды өлтіреді.

9
00:00:31,236 --> 00:00:37,492
Ем жүргізілмесе, орта есеппен
8 жылдан кейін АИВ бар адамда ЖИТС

10
00:00:37,545 --> 00:00:40,333
не Жүре пайда болған
иммунтапшылық синдромы дамиды.

11
00:00:40,380 --> 00:00:42,787
Бұл кезде организмдегі
саны азайған Т-жасушалар

12
00:00:42,811 --> 00:00:45,450
инфекциялар мен ауруларға
қарсы күресуге жетпейді.

13
00:00:45,500 --> 00:00:47,988
Сонымен, өлімге вирустың өзі емес,

14
00:00:48,038 --> 00:00:50,489
жаңа дамыған ауру алып келеді.

15
00:00:50,550 --> 00:00:54,905
Адамдар алғаш рет АИВті
маймыл қаны арқылы жұқтырған

16
00:00:54,956 --> 00:00:59,432
ал кейін біртіндеп басқа
да адамдарға қорғаусыз секс,

17
00:00:59,480 --> 00:01:02,370
шприцтер мен босану арқылы таратқан.

18
00:01:04,246 --> 00:01:06,106
ЖИТС ғылымда белгісіз еді,

19
00:01:06,132 --> 00:01:08,230
алайда кенеттен Нью Йорк
пен Сан-Францикода

20
00:01:08,264 --> 00:01:11,761
гейлер арасында індет пайда болып,
1981 жылы алғаш анықталды.

21
00:01:11,869 --> 00:01:13,989
Әлем бойынша адамдар

22
00:01:14,022 --> 00:01:16,810
ұқсас белгілердің өте жылдам
пайда болуын хабарлап жатты.

23
00:01:18,875 --> 00:01:21,924
Науқастар сирек кездесетін терінің
қатерлі ісігіне, ауыз уылуына

24
00:01:21,956 --> 00:01:23,758
не пневмонияға шалдығып,

25
00:01:23,791 --> 00:01:25,343
аз ғана адам аман қалды.

26
00:01:25,387 --> 00:01:27,384
Гомосексуалдыққа теріс көзқарастын болуы —

27
00:01:27,424 --> 00:01:29,530
зерттеу жұмыстыран
қаржыландыруды қиындатты,

28
00:01:29,550 --> 00:01:32,137
осылайша вирусты
жұқтырғандар саны арта берді.

29
00:01:32,940 --> 00:01:34,526
Не істеуге болады?

30
00:01:36,406 --> 00:01:38,533
Вирустың таралуын болдырмаңыз.

31
00:01:38,868 --> 00:01:42,839
Алдын алудың ең жақсы шарасы
қорғаулы секс екені белгілі болды,

32
00:01:42,872 --> 00:01:45,911
үйткені мүшеқап вирус жұқтырудан сақтайды.

33
00:01:45,979 --> 00:01:48,986
Бұдан бөлек, қан банктері қан
сынамаларын жүргізе бастады

34
00:01:49,020 --> 00:01:53,345
және есірткі қабылдайтындарға жаңа
ине тарату бастамасы қолға алынды.

35
00:01:54,297 --> 00:01:59,097
Ақырында, 1987 жылы вирусқа
қарсы алғашқы ем шығарылды,

36
00:01:59,110 --> 00:02:02,053
ол қосарланған терапия ізашары болды.

37
00:02:02,295 --> 00:02:04,543
Дәрі аурудан толық айықтырмайды

38
00:02:05,117 --> 00:02:07,436
бірақ ол вирустың көбеймеуін

39
00:02:07,468 --> 00:02:10,240
және иммунды жүйен
істен шығармауын қамтамасыз ете алады.

40
00:02:11,750 --> 00:02:16,929
Емдеуді ертерек бастаған АИВі бар адамдар
енді дені сау болып, ұзақ жасай алады.

41
00:02:18,454 --> 00:02:22,478
Өкініштісі, көптеген адамдардың
дәрі-дәрмекке қолдары жетпейді,

42
00:02:22,527 --> 00:02:25,006
әсіресе Сахараның
оңтүстігіндегі Африкадағы адамдар.

43
00:02:25,151 --> 00:02:29,190
Соңғы 30 жыл ішінде шамамен
36 миллион адам қайтыс болды,

44
00:02:29,232 --> 00:02:32,046
ал жыл сайын 2 миллионға
адам вирус жұқтырады.

45
00:02:32,375 --> 00:02:36,570
Ғалымдар үлкен жетістіктерге жетті,
бірақ әлі де оның емін іздеуде.

46
00:02:37,522 --> 00:02:40,359
Сіз де ЖИТС дағдарысын
тоқтатуға көмектесе аласыз.

47
00:02:40,440 --> 00:02:41,679
Қарғаныңыз.

48
00:02:41,728 --> 00:02:43,034
Сынамадан өтіңіз.

49
00:02:43,084 --> 00:02:46,323
Зерттеуді, алдын-алуды және күтімді
қолдау үшін қайырымдылық жасаңыз.

50
00:02:46,545 --> 00:02:48,599
Сондай-ақ ақпар таратыңыз.