Esperanto subtitles for clip: File:So funktionieren Geysire (CC BY 4.0) redub EO.webm

1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Video de ZDF/Terra X/Spiegel TV/Jens Nicolai/Oliver Roetz/Hauke Ketelsen/Richard Sako

2
00:00:02,000 --> 00:00:03,000
https://creativecommons.org/licensåes/by/4.0/legalcode.de

3
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
Gejseroj estas miraklo de la naturo.

4
00:00:06,000 --> 00:00:11,000
Islando estas fama pro siaj varmaj fontoj, malvarmaj glaĉeroj kaj vulkanoj.

5
00:00:11,000 --> 00:00:16,000
Ĉirkaŭ 30 vulkanoj en la insulo estas konsiderataj aktivaj.

6
00:00:16,000 --> 00:00:19,500
Sed kial multaj fontoj simple fluas 

7
00:00:19,500 --> 00:00:24,000
kaj aliaj malplenigas la akvon pli-malpli eksplode 

8
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
per vapora fontano?

9
00:00:26,000 --> 00:00:28,900
Por la malofta fenomeno gejsero, 

10
00:00:28,900 --> 00:00:32,000
pluraj faktoroj devas funkcii kune perfekte.

11
00:00:32,000 --> 00:00:36,000
Varma akvo estas nemalhavebla parto de gejsero.

12
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
Sub Islando estas tiel nomata varma punkto.

13
00:00:40,000 --> 00:00:47,000
Leviĝanta varma materialo degelas la tera krusto multfoje kiel Bunsen-brulilo.

15
00:00:47,000 --> 00:00:51,000
Magmo leviĝas tra ŝaKton.

16
00:00:51,000 --> 00:00:54,550
La likva roko el la interno de la tero 

17
00:00:54,550 --> 00:00:57,000
estas la bazo por multaj vulkanoj 

18
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
kaj la unika termika sistemo, 

19
00:01:00,000 --> 00:01:05,000
kiun uzas la homoj tra la tuta insulo.

20
00:01:05,000 --> 00:01:14,000
Vulkana energio sole tamen ne sufiĉas por igi termikan fonton gejsero.

22
00:01:14,000 --> 00:01:20,000
Oni ankaŭ bezonas geologian proprecon.

23
00:01:20,000 --> 00:01:24,000
Gejseroj ĉiam venas de mallarĝa ŝaKto.

24
00:01:24,000 --> 00:01:28,000
La vulkano varmigas la akvon de sube.

25
00:01:28,000 --> 00:01:33,000
Sed la pezo de la akvo en la ŝaKto kreas tiom da premo, 

26
00:01:33,000 --> 00:01:38,500
ke la akvo ne komencas boli kaj vaporiĝi kiel kutime je 100 gradoj celsiaj, 

28
00:01:38,500 --> 00:01:42,000
sed restas likva eĉ ĉe pli altaj temperaturoj.

29
00:01:42,000 --> 00:01:45,000
Ni konas la principon el la premkuirilo.

30
00:01:45,000 --> 00:01:50,000
Kiam la akvo tiel varmiĝas, ke gasaj bobeloj formiĝas de sube ĝis la supra areo, 

31
00:01:50,000 --> 00:01:54,000
la vaporo puŝas iom da akvo el la ŝaKto.

32
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
Pro la malpezigo, la premo ŝanĝiĝas.

33
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Nun la akvo bolas eksplodige, 

34
00:02:00,000 --> 00:02:04,000
la volumo multiĝas ĝis 1600 fojoj.

35
00:02:04,000 --> 00:02:07,440
Ĉi tio ankaŭ eksplikas la altan energion kun kiu la gejsero 

36
00:02:07,440 --> 00:02:10,500
ĵetas la miksaĵon de vaporo kaj akvo al la aero.

37
00:02:10,500 --> 00:02:13,700
Gejseroj estas raraj kaj ankaŭ tre fragilaj.

38
00:02:13,700 --> 00:02:23,993
La plej malgrandaj ŝanĝoj povas sekigi ilin.