Dutch subtitles for clip: File:Terugkijken- Speech Femke Halsema bij Keti Koti - Amsterdam maakt excuses voor slavernijverleden.ogg

1
00:00:01,290 --> 00:00:02,549
Dames en heren.

2
00:00:03,787 --> 00:00:07,236
In ons stadsarchief
zijn notariële akten bewaard

3
00:00:07,269 --> 00:00:11,737
van rijke Amsterdamse bestuurders
en kooplieden uit de achttiende eeuw.

4
00:00:12,242 --> 00:00:15,757
Een paar jaar geleden werd mij daar
een akte voorgelezen

5
00:00:15,789 --> 00:00:18,517
van een koopman die destijds

6
00:00:18,551 --> 00:00:21,788
op de terugweg van Suriname
naar Nederland stierf.

7
00:00:22,203 --> 00:00:26,459
Dit had ie bij zich:
twee zilveren horloges,

8
00:00:26,510 --> 00:00:31,167
blik chocolade, boeken,
tafelkleden, een bed,

9
00:00:31,217 --> 00:00:34,032
en een zwarte slaven jongen;

10
00:00:34,081 --> 00:00:37,546
met een rokbroek, sjaaltje en rood mutsje.

11
00:00:39,236 --> 00:00:41,484
Als de misdaden te groot zijn,

12
00:00:41,521 --> 00:00:44,740
als ze nauwelijks te bevatten
zijn in hun gruwelijkheid,

13
00:00:44,762 --> 00:00:47,472
kan een bijna terloopse detail

14
00:00:47,494 --> 00:00:52,263
een klein fragment de poort openen
naar onze menselijkheid.

15
00:00:52,779 --> 00:00:58,719
Een naamloos jongetje, rode muts
zonder ouders of familie

16
00:00:58,753 --> 00:01:01,544
alleen en waarschijnlijk doodsbang.

17
00:01:02,796 --> 00:01:06,839
Tegelijk kan geen fragment of detail -

18
00:01:07,448 --> 00:01:12,462
de misdaad tegen de menselijkheid
die de slavernij was verzacht.

19
00:01:13,297 --> 00:01:19,460
Tussen 1500 en 1880 vielen ten minste
twaalf en een half miljoen mensen

20
00:01:19,474 --> 00:01:23,294
aan de trans-Atlantische
slavenhandel ten prooi.

21
00:01:24,213 --> 00:01:29,309
Ze werden uit hun huizen gesleurd,
families werden uiteengereten,

22
00:01:29,344 --> 00:01:32,251
hun vrijheid werd vermorzeld,

23
00:01:32,281 --> 00:01:34,772
mensen werden beroofd
van hun familienamen,

24
00:01:34,800 --> 00:01:37,735
van hun geschiedenis, hun identiteit.

25
00:01:38,246 --> 00:01:42,274
Ze werden vernederd, geslagen, vermoord.

26
00:01:44,246 --> 00:01:49,854
Hoeveel tot slaaf gemaakt het leven lieten
door uitputting en geweld, weten we niet.

27
00:01:50,236 --> 00:01:53,266
Wel weten we dat ongeveer
twee miljoen mensen

28
00:01:53,312 --> 00:01:57,770
die in Afrika werden ingescheept
de reis niet overleefden.

29
00:01:59,582 --> 00:02:02,653
De provincie Holland was een grote speler

30
00:02:02,689 --> 00:02:06,246
in de handel en uitbuiting
van tot slaaf gemaakte.

31
00:02:06,830 --> 00:02:13,474
In de achttiende eeuw kwam 40 procent van
de economische groei voort uit slavernij.

32
00:02:14,217 --> 00:02:20,302
En in Amsterdam verdiende bijna iedereen
aan de kolonie Suriname.

33
00:02:20,786 --> 00:02:27,160
Het stadsbestuur, dat mede eigenaar
en bestuurder van de kolonie was, voorop.

34
00:02:27,740 --> 00:02:33,477
Bovendien: als economische grootmacht
hadden stadsregenten

35
00:02:33,517 --> 00:02:36,225
zitting in het bestuur
van de West-Indische

36
00:02:36,238 --> 00:02:38,758
en Vereenigde Oostindische Compagnie.

37
00:02:39,803 --> 00:02:44,771
Kooplieden bijvoeren de zee en verhandelde
specerijen even gemakkelijk

38
00:02:44,806 --> 00:02:47,241
als tot slaaf gemaakte mensen.

39
00:02:47,508 --> 00:02:54,469
De schepen in onze havens, de pakhuizen,
lagen vol met goederen, goederen van ver.

40
00:02:55,243 --> 00:02:58,139
Grachtje huizen werden rijk versierd,

41
00:02:58,189 --> 00:03:04,511
in de gevels werd het trotse bezit
van bestuurders en kooplieden gemetseld.

42
00:03:05,001 --> 00:03:11,062
Op portretten, schutters, stukken
stadsgezichten werd de macht geëtaleerd.

43
00:03:13,232 --> 00:03:17,482
Deze geschiedenis heeft een erfenis
achtergelaten in onze stad.

44
00:03:18,264 --> 00:03:25,271
Groots zichtbaar in de historische
grachtengordel en de rijkdom van kunst,

45
00:03:26,055 --> 00:03:30,014
veel minder zichtbaar en lang genegeerd

46
00:03:30,064 --> 00:03:34,934
in de uitbuiting toen
en de ongelijkheid van nu.

47
00:03:36,502 --> 00:03:41,498
De stadsbestuurders en regenten,
die destijds uit winstbejag

48
00:03:41,533 --> 00:03:46,151
en machtshonger deelnamen
aan de handel in tot slaaf gemaakte,

49
00:03:46,194 --> 00:03:48,560
verankerde daarmee ook

50
00:03:48,614 --> 00:03:53,751
een systeem van onderdrukking
op basis van huidskleur en ras.

51
00:03:54,825 --> 00:04:01,470
Het verleden, waaruit onze stad ook nu
nog haar onmiskenbare handelsgeest put,

52
00:04:01,505 --> 00:04:08,309
is dan ook ondeelbaar met het hardnekkige
en nog altijd woekerende racisme.

53
00:04:10,548 --> 00:04:14,235
Langzamerhand wordt
onze geschiedschrijving,

54
00:04:14,285 --> 00:04:17,760
het zicht op onze erfenis meer compleet.

55
00:04:18,242 --> 00:04:22,700
En dat danken wij aan
de vele die in slavernij leefden

56
00:04:22,714 --> 00:04:26,202
en aan hun kinderen en kinds kinderen

57
00:04:26,239 --> 00:04:28,733
die weigerden om alleen
slachtoffer te zijn.

58
00:04:29,719 --> 00:04:33,297
Die zich niet lieten breken
die verzet pleegden.

59
00:04:33,334 --> 00:04:39,528
Het zijn de helden van toen,
Baron, Boni, Joli Coeur, Tula.

60
00:04:40,510 --> 00:04:44,508
Toen en nu zijn mensen altijd
in verzet geweest.

61
00:04:44,530 --> 00:04:48,079
In West, in oost en hier.

62
00:04:48,759 --> 00:04:53,539
Met moed en vastberadenheid
hebben zij hun stemmen gebruikt.

63
00:04:54,017 --> 00:05:01,825
Luider, luider zijn zij nooit verstomd
totdat ze werkelijk werden gehoord.

64
00:05:02,714 --> 00:05:07,469
En onder hen de vele wetenschappers,
activisten, kunstenaars

65
00:05:07,469 --> 00:05:11,724
die in de archieven, in musea,
in voorstellingen

66
00:05:11,745 --> 00:05:17,210
achterstallig onderhoud aan de collectieve
herinnering van onze stad hebben gepleegd.

67
00:05:18,551 --> 00:05:21,224
Dat werk is niet af,

68
00:05:21,258 --> 00:05:26,490
maar het is nu tijd voor het stadsbestuur
om conclusies te trekken.

69
00:05:27,560 --> 00:05:32,238
Het is tijd om het grote onrecht
van de koloniale slavernij

70
00:05:32,271 --> 00:05:36,255
te metselen in de identiteit
van onze stad.

71
00:05:36,796 --> 00:05:42,216
Met een ruimhartige
en onvoorwaardelijke erkenning,

72
00:05:42,248 --> 00:05:46,083
omdat wij een overheid willen zijn
van diegenen

73
00:05:46,116 --> 00:05:48,612
bij wie het verleden pijn doet

74
00:05:48,647 --> 00:05:52,762
en voor wie de doorwerking
van dat verleden een last is.

75
00:05:53,279 --> 00:05:56,786
Een overheid voor alle Amsterdammers.

76
00:05:58,276 --> 00:06:02,247
In 2019 nam de meerderheid
van onze gemeenteraad

77
00:06:02,300 --> 00:06:05,243
het initiatief om de Amsterdamse
betrokkenheid

78
00:06:05,277 --> 00:06:09,049
bij de commerciële
koloniale slavernij te onderzoeken.

79
00:06:09,717 --> 00:06:14,200
Dat onderzoek toont aan
dat die betrokkenheid

80
00:06:14,248 --> 00:06:19,312
vanaf het einde van de 16de eeuw
tot ver in de 19de eeuw

81
00:06:19,358 --> 00:06:23,730
direct wereldwijd grootschalig,

82
00:06:23,781 --> 00:06:27,478
veelzijdig en langdurig was.

83
00:06:29,803 --> 00:06:36,484
Geen enkele nu levende Amsterdammer
heeft schuld aan dat verleden,

84
00:06:37,781 --> 00:06:43,506
maar als bestuur nemen wij wel
onze verantwoordelijkheid hiervoor.

85
00:06:44,774 --> 00:06:49,054
Dit stadsbestuur staat
in een niet onderbroken lijn

86
00:06:49,077 --> 00:06:51,561
met het bestuur van haar voorgangers.

87
00:06:51,874 --> 00:06:57,252
Ook met die regenten en burgemeesters
wier handelen wij verafschuwen.

88
00:06:57,771 --> 00:07:03,252
Wij streven naar een rechtvaardige omgang
met onze geschiedenis.

89
00:07:03,988 --> 00:07:07,763
Verzoening, want een gedeeld verleden

90
00:07:07,763 --> 00:07:11,567
maakt ruimte
voor onze gezamenlijke toekomst.

91
00:07:14,953 --> 00:07:17,480
Voor de actieve betrokkenheid

92
00:07:17,531 --> 00:07:21,519
van het Amsterdamse stadsbestuur
bij het commerciële systeem

93
00:07:21,570 --> 00:07:27,780
van koloniale slavernij en de wereldwijde
handel in tot slaaf gemaakte,

94
00:07:28,224 --> 00:07:33,039
bied ik namens het college
van burgemeester en wethouders

95
00:07:33,084 --> 00:07:35,305
excuses aan.

96
00:07:37,295 --> 00:07:40,807
(Applaus)